Eus: Opdracht
Opdracht niveau 2 | Perspectief
Het boek Eus is semi-autobiografisch. De schrijver ervan, Özcan Akyol, was in 2013 te gast in het tv-programma '24 uur met …' van de VPRO (bron 1). Wilfried de Jong was de gastheer en hij interviewde Akyol over zijn leven.
| Titel | Eus |
|---|---|
| Niveau boek | niveau 2 |
| Opdracht | niveau 2 | Perspectief |
| Studielast | 2 uur |
| Werkvorm | individueel |
| Focus | perspectief |
| Je leert | te reflecteren op het verschil tussen schrijver en verteller, en tussen vertellende en belevende ik |
| Gemaakt door | Sara Janssen |
| Bron | npo.nl | '24 uur met …' (Özcan Akyol) |
Vraag 1
Bekijk van bron 1 eerst het fragment vanaf 28.32 tot 31.35 min. Maak daarna vraag 1 en 2.
Özcan Akyol vertelt in dit fragment over zijn ouders, over de liefdeloosheid binnen het gezin en hij vertelt een verhaal over een damwedstrijd die hij als kind had gewonnen.
Zet een aantal punten die Akyol in dit fragment noemt tegenover wat je hebt gelezen in het boek. Gebruik daarvoor schema 1 hieronder, waarin het eerste voorbeeld al is ingevuld. Je mag ook stukjes uit het boek citeren.
Vraag 2
Het verhaal over de damwedstrijd komt niet voor in de roman. Welke gebeurtenis uit het boek doet je denken aan dit verhaal?
Vraag 3
Bekijk nu het fragment vanaf minuut 40.50 tot 41.50, en maak dan vraag 3 en 4.
Özcan Akyol zegt in dit fragment: 'Wat ik wilde bewerkstellingen met dit boek is dat mensen begrip krijgen voor zo’n jongen die ontspoort.'
Heb jij begrip gekregen voor de hoofdpersoon in Eus? Is het Akyol gelukt dit te bewerkstellingen voor jou?
Vraag 4
Hoe vond je het om een semi-autobiografisch boek te lezen?
Vraag 5
Lees nu het stukje literaire theorie hieronder over de vertelsituatie.
Is het makkelijk om tijdens het lezen van het boek Eus onderscheid te maken tussen de schrijver en de ik-verteller?
Vraag 6
In de theorie wordt onderscheid gemaakt tussen een vertellende ik en een belevende ik.
Welke van de twee vind jij het meest van toepassing op de vertelsituatie in Eus? Geldt dat voor het hele boek of voor bepaalde delen? Welke?
Beargumenteer je keuzes.
Schema 1
| In '24 uur met …' (interview met Akyol) | In de roman Eus |
|---|---|
| 'Er werd vroeger nooit geknuffeld thuis.' | Er is binnen het gezin geen sprake van prettig fysiek contact onderling. |
(Literaire)theorie
De verteller Het is belangrijk om het onderscheid te maken tussen de schrijver en de verteller. Deze twee zijn niet noodzakelijkerwijs één en dezelfde. Het is een fout die wel vaker gemaakt wordt en die goed te begrijpen is. Als bijvoorbeeld een ik-figuur veel trekken vertoont van de schrijver van het boek, ligt het voor de hand deze ik-figuur (en ik-verteller) te identificeren met de schrijver. Echter, alle personages (inclusief zo’n ik-verteller) zijn door de schrijver verzonnen.
De mogelijkheden In een verhaal waar de lezer meekijkt met een ik-figuur en waar het perspectief dus bij deze ik-figuur ligt, is deze ik-figuur tevens de verteller van het verhaal. In zo’n geval spreken we van een ik-verteller.
Er zijn twee mogelijkheden:
Vertellende ik: een ik-persoon die gebeurtenissen uit het verleden vertelt, dus achteraf vertelt. Vergelijkbaar met de auctoriale verteller; deze ik overziet alles, maar neemt wel deel aan de handeling (in tegenstelling tot de auctoriale verteller).
Belevende ik: alles gebeurt nu, op het moment van vertellen. De lezer raakt hierdoor heel direct bij het gebeuren betrokken, het lijkt reëel.
(Ontleend aan boekentaal.info)
