A

1. Houd je zelf een dagboek bij of ken je misschien iemand die dat doet? Zo ja, kun je daar iets meer over vertellen? Zo niet, stel je begint er vandaag één: wat zou daar dan in komen te staan, tot wie richt je het? (Dit antwoord mag je voor jezelf houden!)

2. Heb je wel eens eerder een dagboek gelezen? Wat vond je daarvan? Wat vind je prettiger om te lezen: een roman of een dagboek? Waarom?

B

Pogingen iets van het leven te maken is het fictieve dagboek (zie de literaire theorie onderaan deze opdracht) van de 83-jarige Hendrik Groen. Je leest wat hij meemaakt, denkt en voelt.

1. Herlees ‘Woensdag 2 januari’. Leg in je eigen woorden uit waarom Hendrik Groen een dagboek begint.

2. Veel mensen die een dagboek bijhouden ervaren daar positieve effecten van. Bijvoorbeeld:

• Het werkt ontspannend en helpt tegen stress.
• Het maakt gelukkig(er) en dankbaar(der).
• Het houdt een spiegel voor en geeft inzicht.

Ook Hendrik Groen heeft het op een gegeven moment over de ‘therapeutische werking’ van het schrijven (p. 93).
Ga voor elk van bovengenoemde positieve effecten na of die ook voor Hendrik Groen gelden. Gebruik concrete voorbeelden uit het boek om je antwoord uit te leggen.

3. Verzin zelf nog een ander (positief) effect dat het dagboek op Hendrik Groen heeft.

4. Op 1 december schrijft Hendrik Groen: ‘Nog één maand te gaan en dan is het jaar vol en het dagboek uit. Ik heb gisteren een paar flinke stukken herlezen en, mijn excuses, het gaat wel vaak over ellende.’ (p. 304).
Ben je dat met hem eens? Maak gebruik van je antwoorden op voorgaande vragen.

5. Een dagboek kan niet alleen van grote betekenis zijn voor de schrijver zelf, maar ook voor anderen. Wat zou de waarde van het dagboek van Hendrik Groen voor anderen kunnen zijn? Wat heeft het bijvoorbeeld jou voor inzicht(en) gebracht?

C

Hendrik Groen bestaat niet echt. Waarom zou de schrijver toch voor de dagboekvorm hebben gekozen om zijn verhaal te vertellen en vind je deze keuze geslaagd? (100 woorden)

Literaire theorie

Dagboek(briev)en – Een vorm van autobiografie die hoort bij de categorie van de zogenaamde egodocumenten. Regelmatig (soms van dag tot dag) en in chronologische volgorde beschrijft de auteur wat hij meemaakt en denkt. Het intieme karakter van het dagboek brengt met zich mee dat het soms pas na overlijden van de auteur in geredigeerde vorm wordt uitgegeven. Dagboeken kunnen ook geschreven wordt met de directe bedoeling om ze te publiceren. Deze zijn soms wat minder persoonlijk en meer gestileerd dan de ‘spontaan’ bijgehouden dagboeken.
Er bestaan ook fictieve dagboeken. Daarbij wordt de dagboekvorm overgenomen, maar een bedacht verhaal verteld.

Uit: Joke van Balen e.a., Basisboek literatuur. Groningen, Uitgeverij kleine Uil, 2009, blz. 34.