Erik of Het klein insectenboek: Opdracht

Opdracht niveau 4 | Motieven en symbolen

In de literatuur is een leidmotief 'een regelmatig terugkerend verschijnsel, een (deel van een) zin, een object, […] een situatie of een handeling […]. De functie van een leidmotief is het benadrukken van een karaktertrek of een bepaald aspect van een personage' (zie verder de Literaire theorie). Er is echter geen enkele reden om te veronderstellen dat leidmotieven alleen in literatuur, en niet ook in het echte leven, voor zouden komen.

Titel Erik of Het klein insectenboek
Niveau boek niveau 3
Opdracht niveau 4 | Motieven en symbolen
Studielast 1 uur
Werkvorm individueel
Focus motieven en symbolen
Je leert over leidmotieven en symbolen
Gemaakt door Marlies Schouwstra

Vraag 1
 

Noteer een leidmotief uit je eigen leven (bijvoorbeeld altijd overal te laat komen, een voorwerp waar je 'iets mee hebt', etc.).


Vraag 2


Wat zegt dit leidmotief over jou? Is het leidmotief misschien een symbool (zie wederom de Literaire theorie) voor iets anders? Zo ja, wat?


Vraag 3


'Honing' is een leidmotief in Erik of Het klein insectenboek. Waarvoor staat honing symbool, denk je?


Vraag 4


Twee andere leidmotieven zijn poëzie en Solms' Beknopte Natuurlijke Historie. Noteer wat beide volgens jou symboliseren.


Vraag 5


Wat wordt het meest door de insecten begeerd? Datgene waarnaar honing verwijst, poëzie of Solms? Je mag meer dan één antwoord geven.


Vraag 6


Denk je dat Bomans het met zijn insecten eens is? Wat is voor hem het meest begerenswaardig? Licht je antwoord toe.


Vraag 7


Op welke manier maakt Bomans zijn visie duidelijk? Jullie mogen meerdere antwoorden kiezen. Geef bij elk antwoord een voorbeeld uit Erik of Het klein insectenboek bij wijze van toelichting.

A. door de dingen die hij Erik laat zeggen

B. door de manier waarop hij de gebeurtenissen beschrijft

C. door zelf commentaar op de gebeurtenissen te geven

D. anders, namelijk …

(Literaire) theorie

Een symbool is een beeld dat, net als een metafoor, verwijst naar iets anders. Een hartje is bijvoorbeeld een symbool voor liefde. Er zijn universele symbolen, die een min of meer vaststaande betekenis hebben (een kruisje voor geloof, een anker voor hoop), maar ook symbolen die geen vaste betekenis hebben. Aan zulke symbolen moet je zelf een betekenis toekennen. De context waarin het symbool voorkomt kan je daarbij helpen.

Zie ook: 'Motieven en symbolen', in: Joke van Balen e.a., Basisboek literatuur. Groningen: Uitgeverij kleine Uil, 2009, p. 113 e.v.