Wat ons nog rest
Lezen voor de lijst
Berlijn, april 1945. De Tweede Wereldoorlog loopt op zijn einde. De Duitse burgerbevolking zit weggedoken in de schuilkelders van de stad, in afwachting van de dingen die komen gaan. ‘We moeten vol overgave geloven en verder strijden. Wie de moed laat zakken, is het niet waard het Volk van de Führer te zijn.’ Want hij zal toch zeker de redding en de overwinning brengen, voordat de Russen de stad bereiken?
Hoofdpersoon in deze roman is een meisje van 17, dat samen met haar moeder en haar jongere broer en een aantal buren schuilt in de kelder onder hun flat. We zien hoe de dagen verlopen in die mini-samenleving. Het draait er niet alleen om eten en water, om delen en elkaar verdragen. Maar ook om wezenlijke vragen: hoe moet je hoop houden? Hoe houd je je angsten in bedwang? Is het wel veilig om hier te blijven? En stel dat het toch verkeerd afloopt: is deze hele oorlog dan voor niets geweest?
Als de Russen even later de hoofdstad binnentrekken, nemen ze ook de mensen in deze schuilkelder hun kostbaarheden af. Niet lang daarna komen de soldaten terug om zich aan de vrouwen te vergrijpen. Nadat ook de ik-figuur slachtoffer is geworden van een groepsverkrachting, besluit ze weg te vluchten van wat ooit haar thuis was.
Lees alvast een paar bladzijden
Dyslectisch? Lees dit boek bij Passend Lezen als gesproken boek.
Meer informatie over Passend Lezen.
Leesaanwijzingen
Wat ons nog rest is een historische jeugdroman, geschreven in een vrije versvorm. Misschien heb je al eerder zo’n verse novel gelezen, want in de Engelstalige jeugdliteratuur komt die vaker voor. (Op het onderbouwgedeelte van deze site vind je bijvoorbeeld Brown girl dreaming (N4) van Jacqueline Woodson.) Je zult al snel ervaren dat dit eigenlijk heel vlot leest. Het is wel zo dat je in het begin nog weinig context hebt. En bij deze compacte vorm wordt weinig expliciete informatie verstrekt. Je moet dus ook goed ‘tussen de regels’ lezen.
Sax beschrijft de oorlog en alle ellende die daarbij hoort. Dat resulteert in een heftig en confronterend verhaal. Maar je hebt hier ook een heel ander en origineel oorlogsboek, met name door de vorm en het gekozen perspectief.
Om over na te denken
Zou een verhaal over WOII dat verteld wordt vanuit Duits oogpunt, een heel ander verhaal zijn dan je gewend bent?
Is een soldaat die zich vragen stelt over de zin van de oorlog een lafaard?
‘Als je te lang volgt, kun je niet meer zelf denken. (…) Ik ben niet slecht. Ik ben geen nazi. Maar ik deed het wel. Net als zij.’ Is de Duitse soldaat die dit tegen het einde van de oorlog zegt, iemand die eerlijk naar zichzelf kijkt? Of is hij vooral bezig zichzelf vrij te pleiten?
‘Oorlog is een mannenzaak. Mannen nemen beslissingen en vechten, vrouwen proberen te overleven in de schaduw.’ Waarom is dit eigenlijk de ‘normale’ verhouding?
Waren alle Duitsers schuldig of medeplichtig aan Hitlers misdaden?
Zou jij vluchten als de vijand nadert, ook als dat betekent dat je je familie moet achterlaten?
Prijzen
- Bekroond met de Boon Literatuurprijs 2025 in de categorie kinder- en jeugdliteratuur | Meer informatie
- Bekroond met Druk in Leuven Young Adult Juryprijs 2024
- Bekroond met The White Ravens 2024 (YA internationaal)
- Bekroond met de Bajes Boekenjuryprijs 2025
- Bekroond met de 3e prijs van de Leesjury 2024-2025
- Genomineerd voor de Kleine Cervantes 2025 (shortlist)
- Genomineerd voor de Thea Beckmanprijs 2025 (shortlist)
Boektrailer
De auteur leest voor
Wat anderen van dit boek vonden
‘Aline Sax geeft een indringende impressie van Berlijn in de schemering van de Tweede Wereldoorlog, bekeken vanuit het perspectief van de verliezers: dat hebben we in de jeugdliteratuur nog niet vaak gezien. En geschreven in free verse bovendien: ook dat is vrij uniek in de Nederlandstalige jeugdliteratuur. Een roman waarin wreedheid niet uit de weg wordt gegaan, maar waarin veerkracht en een authentieke stem de boventoon voeren.'
Vakjury van De Boon Literatuurprijs 2025, op: deboon.be
‘Sax schreef Wat ons nog rest in vrije versvorm en dat werkt goed. Juist doordat de bladzijden leger zijn, ben je je bewuster van hetgeen wel geschreven staat. In deze stijl hoeven details niet uitgelegd te worden op de manier waarop dat in proza wel gebeurt; de beelden vormen zich automatisch in je hoofd.’
Mireille, op: goodreads.com
‘Sax toont de gruwelijkheid en waanzin van de oorlog, vooral wat er aan het eind van de streep overblijft: alleen maar verliezers. “Het zijn niet slechte mannen die slechte dingen doen. We zijn het allemaal. We deden het allemaal.” Ze vermijdt de gruwelijkheden niet en toont hoe de moraal verschuift, bijvoorbeeld als ze voedsel steelt want “van eerlijkheid kun je niet eten”. Het zijn geen inzichten waar je van achterover slaat en daar zit ook een beetje het probleem. Het wordt onvoldoende duidelijk waarom Sax dit verhaal nu wil vertellen. Maar in deze tijd van oplaaiende conflicten is Wat ons nog rest een actueel verhaal dat toch weer aan het denken zet.’
Jaap Friso, op: jaapleest.nl
Uittreksel
Log in met je bibliotheekpas en bekijk het uittreksel op Uittrekselbank.
In de bibliotheek hoef je niet in te loggen.
Verwerkingsideeën bij het boek
Over de auteur
De Vlaamse historicus, vertaler en schrijver Aline Sax (1984) hield al van verhalen vertellen voordat ze kon schrijven. Jeugdboeken van schrijvers als Thea Beckman en Jan Terlouw wekten haar belangstelling voor geschiedenis. Al op haar vijftiende schreef ze haar eerste eigen historische jeugdboek: Mist over het strand.
Sax studeerde geschiedenis aan de Universiteit Antwerpen en schreef een proefschrift over de Vlaamse collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze publiceerde meer dan vijftien kinder- en jeugdboeken. Haar werk is nationaal en internationaal bekroond.
Op deze site vind je informatie over de auteur: Aline Sax
Na dit boek verder op Lezen voor de lijst:
-
Rudi van Dantzig
-
Dirk Ayelt Kooiman
-
Else Beerten
-
Jessica Durlacher
-
Basuki Gunawan
-
Willem Frederik Hermans
-
Harry Mulisch
-
Erwin Mortier








