De avonden: Opdracht
Opdracht niveau 5 | Literatuurgeschiedenis
In het artikel 'Literatuurgeschiedenis: Na de Tweede Wereldoorlog' wordt ingegaan op de naoorlogse literatuur en de filosofische stroming het existentialisme. Daarin wordt onder andere gewezen op de unieke plek van De avonden: het zou een van de weinige literaire werken zijn waarin het positieve eindpunt van de existentiefilosofie, bevrijding van systemen, vormgegeven is, namelijk in de catharsis die Frits van Egters doormaakt aan het einde van de roman.
De literair criticus Ton Anbeek bestrijdt de opvatting dat er zoiets zou bestaan als 'existentialisme in de Nederlandse literatuur'. Je gaat analyseren hoe het komt dat hij dit standpunt inneemt.
| Titel | De avonden |
|---|---|
| Niveau boek | niveau 4 |
| Opdracht | niveau 5 | Literatuurgeschiedenis |
| Studielast | 3 uur |
| Werkvorm | individueel |
| Focus | literatuurgeschiedenis |
| Je leert | de plaatsing van een literair werk in een stroming kritisch te beoordelen. |
| Gemaakt door | Gosse Koolstra |
| Bron 1 | encyclo.nl | definities van het begrip 'katharsis' |
| Bron 2 | encyclo.nl | nog meer definities van het begrip 'catharsis' |
| Bron 3 | dbnl.org | Ton Anbeek, 'Existentialisme in de Nederlandse literatuur: een absurd probleem?' |
| Bron 4 | leesdossiersophiaromijn.blogspot.nl | Sophia Romijn over determinisme en de vrije wil |
| Downloads | De avonden_opdr_N5/2 (199 kb) |
A
Lees de bronnen 1 en 2 en beantwoord dan de volgende vragen:
Vraag 1
Waarom zou je de ervaringen van Frits van Egters in de tien dagen die beschreven worden, en vooral aan het einde van het laatste hoofdstuk, een catharsis kunnen noemen? Welke definitie van catharsis past naar jouw idee het beste bij dit proces van Frits? Beargumenteer je standpunt.
Vraag 2
Waardoor wordt Frits' 'bevrijding' verklaarbaar?
Vraag 3
De auteur F. Bordewijk was van mening dat de 'ommekeer' in Frits' beleving aan het slot veel te snel gaat en daardoor ongeloofwaardig is. Geef een beargumenteerd oordeel over deze opvatting; uiteraard betrek je daarbij je redenering bij vraag 2.
B
Lees bron 3 en vergelijk die met de tekst 'Literatuurgeschiedenis: Na de Tweede Wereldoorlog' (onder Downloads). Beantwoord daarna de volgende vragen:
Vraag 1
Welke argumenten gebruikt Ton Anbeek om te bestrijden dat je zou kunnen spreken van existentialisme in de Nederlandse literatuur?
Vraag 2
Welke argumenten uit de tekst 'Literatuurgeschiedenis ...' pleiten voor de aanname van existentialisme in de Nederlandse literatuur?
Vraag 3a
Lees bron 4 en zoek eventueel zelf nog meer informatie op over 'naturalisme en de vrije wil'. Reageer daarna op Anbeeks veronderstelling dat je De avonden en de eenzaamheid van de hoofdpersoon net zo goed naturalistisch zou kunnen noemen.
Vraag 3b
Welk contrast bestaat er tussen naturalisme en existentialisme in het denken over verantwoordelijkheid en vrije wil?
Vraag 4
Geef ten slotte in ongeveer 150 woorden antwoord op de vraag: Is De avonden een existentialistische roman?
