De donkere kamer van Damokles: Opdracht

Opdracht niveau 4 | Motieven

Titel De donkere kamer van Damokles
Niveau boek niveau 4
Opdracht niveau 4 | Motieven
Studielast 1 à 2 uur
Werkvorm tweetal
Focus motieven
Je leert motieven inventariseren, categoriseren en interpreteren.
Gemaakt door Marlies Schouwstra
Literatuurgeschiedenis Zie ook: Joke van Balen e.a., Basisboek literatuur. Groningen, Uitgeverij kleine Uil, 2009, p. 113-114

Vraag 1    


[samen]
Maak samen een korte samenvatting op verhaalniveau. Je mag hierbij gebruik maken van internetbronnen; vergeet in dat geval niet je bronnen duidelijk te vermelden!    


Vraag 2    


[individueel]
Bestudeer de Literaire theorie. Vervolgens noteert een van jullie zo veel mogelijk motieven die hem/haar zijn opgevallen, terwijl de ander op internet zoekt naar motieven die andere lezers hebben gevonden. Jullie maken allebei een eigen lijstje.   


Vraag 3    


[samen]
Leg nu jullie lijstjes naast elkaar en schrap de motieven die volgens jullie NIET duidelijk herkenbaar in de roman voorkomen.   


Vraag 4    


[samen]
Noteer achter alle motieven die op jullie lijstje staan of er sprake is van een verhaalmotief of een leidmotief.   


Vraag 5    


[samen]
Probeer nu een aantal abstracte motieven en een grondmotief te verwoorden.



(Literaire)theorie 


Een motief is een element dat meerdere keren herhaald wordt. Daardoor vallen ze op en word je als lezer op het spoor gezet van waar het in het boek om gaat. In de literatuurwetenschap wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten motieven.
Verhaalmotieven worden ook wel aangeduid als concrete motieven. Ze bevinden zich in de verhaallaag, ze zijn zichtbaar in het verhaal.
Abstracte motieven komen niet expliciet in het verhaal  voor, maar die moet je zelf afleiden en  proberen te verwoorden. Vaak gaat het om vrij algemene begrippen, zoals eenzaamheid, eeuwigheid, liefde, verlies, verslaving, etcetera.
Een grondmotief is de visie die uit een roman spreekt en die je vaak wel in één zin kunt formuleren. Vaak zijn er meerdere mogelijkheden. Daarom is het belangrijk dat je argumenten kunt aandragen voor het grondmotief dat jij hebt geformuleerd. (In veel lesmethodes wordt dit het thema genoemd.)
Een leidmotief, ten slotte, is een steeds terugkerend element. Dat kan een kleur, een bepaalde zin of zinsdeel, een voorwerp, een symbool of handeling zijn. Een leidmotief kan een eigenschap van een bepaald personage benadrukken, maar ook verwijzen naar het grondmotief (of thema). 



 

Literatuurgeschiedenis


Zie ook: Joke van Balen e.a., Basisboek literatuur. Groningen, Uitgeverij kleine Uil, 2009, p. 113-114