Jullie gaan onderzoek doen naar de ontstaansgeschiedenis van De donkere kamer van Damokles. Waar haalde Hermans zijn inspiratie vandaan? Annemarie Kets van het Huygens Instituut schrijft daar het volgende over.

'Toen hij in 1952 begon te schrijven, beschikte hij naar eigen zeggen over een aantal krantenknipsels, gewijd aan de rapporten van de Parlementaire Enquêtecommissie. Die commissie was in 1947 ingesteld om het regeringsbeleid gedurende de jaren 1940-1945 te onderzoeken. Half juli 1950 kwam het rapport uit over de Nederlandse geheime diensten in Londen en de verbindingen met het bezette gebied en dit werd uiteraard uitgebreid in de kranten besproken. Centraal in dat rapport stond het zogeheten Englandspiel, een spionagezaak waarin de verrader Anton van der Waals een belangrijke rol speelde. Deze Van der Waals bracht Hermans op het idee van de Dorbeckfiguur, de al dan niet bestaande opdrachtgever van Osewoudt. Na de oorlog namelijk beweerde Van der Waals dat hij zijn orders had gekregen van een Engelse agent, een zekere Verhagen. Kort voor zijn executie op 27 januari 1950 bekende hij echter dat Verhagen, naar wie men maandenlang vergeefs had gezocht, niet bestond.
Pas later, toen hij het begin van Damokles al geschreven had, kocht Hermans het driedelige rapport in een tweedehands boekhandel in Groningen. "Dat heeft toen jarenlang mijn bijna dagelijkse lectuur gevormd," aldus Hermans. "En dat heeft mij veel inspiratie verschaft voor het vervolg van het boek."'

Vraag 1


Neem allebei een deel van bovenstaande bronnen voor je rekening. Lees ze aandachtig en noteer alles (gebeurtenissen, ideeën, achtergronden, personen, sfeer) wat in een of andere vorm is terug te vinden in De donkere kamer van Damokles.   


Vraag 2


Maak samen een overzicht van de uitkomsten en noteer het bijbehorende paginanummer van De donkere kamer van Damokles. Licht zo nodig jullie bevindingen toe.   


Vraag 3


Welke historische gegevens heeft Hermans zo aangepast dat ze beter in zijn roman passen? Hoe heeft hij dat gedaan?   


Vraag 4


Wat is volgens jullie het grootste verschil tussen de manier waarop de historische feiten en de 'romanfeiten' betekenis krijgen?   


Vraag 5


Hoe heeft dit bronnenonderzoek jullie visie op het waarheidsgehalte van De donkere kamer van Damokles beïnvloed?