De voeten van Abdullah: Opdracht

Opdracht niveau 3 | Perspectief

Misschien herinner je je het nog: in de zomer van 2013 ontspoorde in Spanje een hogesnelheidstrein. Er vielen bijna tachtig doden en de machinist gaf meteen toe dat hij veel te hard had gereden. Dat is nogal wat, de last op je schouders van een dergelijk grootschalig ongeval met zoveel slachtoffers. Hoe ga je daarmee om? Veel mensen vinden het psychologisch te zwaar om schuld te bekennen en deze gedachte met zich mee te dragen. Wat ze daarom onbewust doen, is de werkelijkheid aanpassen. In het bovengenoemde voorbeeld gaat het om een zeer verstrekkende gebeurtenis. Meestal gaat het in het privéleven om kleinere zaken, die evenwel behoorlijk op het geweten kunnen drukken.

Titel De voeten van Abdullah
Niveau boek 4
Opdracht niveau 4 | Perspectief
Studielast 2 uur
Werkvorm tweetal
Focus perspectief
Je leert een onbetrouwbaar verteller herkennen en open plekken in het verhaal te duiden.
Gemaakt door Judith de Lang
(Literaire)theorie 'Onbetrouwbaar perspectief' en 'Personages' (tot 'Personenschema'), in: Joke van Balen, e.a., Basisboek literatuur. Groningen: Uitgeverij kleine Uil, 2009, p. 105-107.
'De lezer en het leesproces', in: Joke van Balen, e.a., Basisboek literatuur. Groningen: Uitgeverij kleine Uil, 2009, p. 191-192.

A

Kun je je een (klein of groot) voorbeeld herinneren van een moment in je leven waarop je de werkelijkheid aanpaste aan jouw wensen? Wissel samen ervaringen uit en reflecteer hierop. Tip: met dergelijke voorbeelden is het makkelijk om als toehoorder snel te vervallen in waardeoordelen ('O, maar dat is logisch!') en hiermee smoor je de discussie in de kiem. Probeer te onderzoeken wat de omstandigheden waren, wat de motieven van jouw gesprekspartner en bewaar een eventueel waardeoordeel pas tot het laatst. Maak aantekeningen van jullie gesprek.

B

Dergelijke verhullingen kun je ook in de literatuur aantreffen. Waar de rechtbank dan zou oordelen, dat de verdachte niet de waarheid spreekt, heeft de literatuurtheorie het over een onbetrouwbare verteller. Lees eerst de Literaire theorie hierover.

Vraag 1

Het eerste verhaal van Bouazza, 'De spookstad', is tamelijk kort. Maak met elkaar een samenvatting van maximaal tien zinnen. Belangrijk is dat je alleen de hoofdzaken weergeeft.  Let op: de opdrachten maak je met elkaar, dus niet opsplitsen. Het is namelijk de bedoeling dat je door het overleg verder komt.

Vraag 2

Wie zijn de twee personages die in dit verhaal een belangrijke rol spelen? Geef zowel uiterlijke als innerlijke kenmerken van de personen en geef aan waar je deze informatie hebt aangetroffen.

Vraag 3

Door wiens ogen bekijken we de werkelijkheid? Welke gevolgen heeft dit voor vraag 2?

Vraag 4

De kennismaking en de daaropvolgende seksuele scène worden beschreven vanuit de ik-persoon. Herlees dit fragment vanaf pagina 9 (vanaf: 'Aan het uiteinde van een nauw wanordelijke duisternis...') tot onderaan pagina 10. Noteer je individuele oordeel over de hoofdpersoon (N.B. Pas later ga je elkaars mening bespreken!). Kom met voorbeelden in de tekst, nummer eventueel de regels of alinea's.

Vraag 5

Bespreek elkaars oordeel over de hoofdpersoon. Wat vinden jullie ervan dat je het verhaal slechts vanuit één persoon te lezen krijgt? Het verhaal is hierdoor als het ware onaf. Jullie gaan het bewuste fragment nu samen herschrijven vanuit Sibawayh. Hij wordt dus de nieuwe ik-verteller van jullie verhaal. Hierbij mag je aanvullende informatie geven die niet in het verhaal staat, maar zorg wel dat je verhaal geloofwaardig blijft. Kom niet met zeer belangrijke maar volkomen nieuwe informatie. Het te herschrijven fragment betreft de periode die de hoofdpersoon beschrijft op deze twee pagina's.

Vraag 6

Twee verhalen, twee perspectieven op een ontmoeting. Probeer vanuit de twee versies die er liggen uit te leggen wat de titel van het verhaal betekent. Daarbij ga je dus een keer de titel interpreteren vanuit het perspectief van de ene hoofdpersoon en een keer vanuit Sibawayh. Je mag daarbij het gehele verhaal gebruiken. Geef daarna aan waar de twee interpretaties botsen met elkaar.

Vraag 7

Hebben jullie als lezer op dit moment wellicht een derde (gemeenschappelijk) oordeel over het verhaal? Zo ja, hoe ziet dit eruit? Verwoord jullie (uiteindelijke) beoordeling van dit verhaal in een korte tekst van maximaal 400 woorden. Verwerk hierin de volgende vragen: Naar wie gaat jullie sympathie uit in het verhaal? Wat is makkelijker: een verhaal over een sympathiek of over een onsympathiek persoon vertellen/lezen? Hoe komt dit? Wat is de waarheid en wat betekent dit voor de geloofwaardigheid van jullie hoofdpersonen?

Vraag 8

Probeer met jullie gegevens de open plekken in het slot van het verhaal (pagina 17-18) in te vullen. Gebruik hierbij de Literaire theorie 'De lezer en het leesproces'. Misschien zien jullie meerdere mogelijkheden/mogelijke daders; noteer deze. Overleg met elkaar wat de beweegredenen voor de dader(s) geweest zouden kunnen zijn.

Vraag 9

Is jullie opvatting over het onaffe verhaal veranderd (zie vraag 5) door het maken van deze opdracht, of hebben jullie nog dezelfde mening? Verwerk in je antwoord de begrippen open plekken, onbetrouwbare verteller en inlevingsvermogen.