In Knielen op een bed violen wordt beschreven hoe Hans Sievez een bijzonder intense religieuze ervaring heeft. In bevindelijk gereformeerde kringen, waartoe Hans Sievez behoort, worden dit soort ervaringen geïnterpreteerd als de openbaring van Christus. In het katholicisme spreekt men van mystiek. Het is erg moeilijk om de juiste woorden te vinden om over zo'n ervaring te schrijven en dus ook om 'aan te voelen' wat een dergelijke Godservaring inhoudt. In deze opdracht ga je je daarin verdiepen.

A


Vraag 1


Noteer wat jij weet of denkt te weten over 'openbaring' of mystiek. Als je daar niets over weet, mag je dat ook gewoon opschrijven.

[Daarna: in de bronnen kun je iets lezen over mystieke ervaringen en vind je een column waarin Siebelink de Godsopenbaring beschrijft die zijn vader heeft gehad.] 


B


Vraag 2


Mensen die Godservaringen hebben gehad, beschrijven die ervaring alsof ze zich plotseling bewust werden van een andere werkelijkheid dan de alledaagse. De dichter Ed Hoornik (1910-1970) brengt dat als volgt onder woorden:

Hebben en zijn 

Ze stonden beiden op het bord geschreven:
het werkwoord hebben en het werkwoord zijn;
hiermee was tijd, was eeuwigheid gegeven,
de ene werk'lijkheid, de and're schijn.

Hebben is niets. Is oorlog. Is niet leven.
Is van de wereld en haar goden zijn.
Zijn is, boven die dingen uitgeheven,
vervuld worden van goddelijke pijn.

Hebben is hard. Is lichaam. Is twee borsten.
Is naar de aarde hongeren en dorsten.
Is enkel zinnen, enkel botte plicht.

Zijn is de ziel, is luisteren, is wijken,
is kind worden en naar de sterren kijken,
en daarheen langzaam worden opgelicht.


Vraag 1


Maak een tabel met twee kolommen. Zet boven de eerste kolom 'hebben' en boven de tweede 'zijn'. Vul de tabel met woorden uit het gedicht.


Vraag 2


Welke kolom hoort volgens jou bij de ervaring die Hans Sievez heeft gehad?


Vraag 3


Zijn alle woorden die je in die kolom hebt ingevuld van toepassing op de ervaring van Hans Sievez? Beantwoord deze vraag voor elk woord en licht je antwoord toe.


Vraag 4


Vind je dat deze ervaring in de roman en het gedicht omschreven wordt als iets positiefs, iets negatiefs of als iets dat aspecten van beide in zich draagt? Leg je antwoord uit.


Vraag 5


Hans Sievez verandert doordat hij de aanwezigheid van God heeft ervaren. Hij heeft meer contact met de oefenaren (ondanks de weerzin die ze hem soms inboezemen), hij krijgt geheimen voor Margje waardoor zij van hem vervreemd raakt, en hij wordt steeds onverschilliger voor de teloorgang van zijn bedrijf. Hij doet, kortom, zijn gezin verdriet. Leg uit waarom Hans zo doet en niet de weg van de minste weerstand kiest.


Vraag 6


Is je mening over Hans veranderd door het maken van deze opdracht? Licht je antwoord toe.