Nooit meer slapen: Opdracht

Opdracht niveau 4 | Motto

Titel Nooit meer slapen
Niveau boek niveau 4
Opdracht niveau 4 | Motto
Studielast 1,5 uur
Werkvorm individueel
Focus motto
Je leert reflecteren op de betekenis van het motto.
Gemaakt door Martijn Koek

A


Nooit meer slapen
 heeft een uitspraak van de natuurkundige Sir Isaac Newton als motto. Newton wordt in het algemeen beschouwd als de grootste wetenschapper aller tijden. Een van zijn belangrijkste ontdekkingen is die van de zwaartekracht. Dankzij o.a. die ontdekking kunnen wetenschappers niet alleen zaken verklaren, maar ook voorspellen, bijvoorbeeld de baan van hemellichamen (planeten, kometen).
Geef je mening over de volgende stellingen:


Stelling 1


Het is passend dat Nooit meer slapen als motto een citaat van een wetenschapper heeft. Eens/oneens, want …


Stelling 2


Het is passend dat Nooit meer slapen als motto een citaat van de grootste wetenschapper aller tijden heeft. Eens/oneens, want …


B



Vraag 1


Het motto is: 'I do not know what I may appear to the world, but to myself I seem to have been only like a boy playing on the sea-shore, and diverting myself in now and then finding a smoother pebble or a prettier shell than ordinary, whilst the great ocean of truth lay all undiscovered before me.' ('Ik weet niet hoe de wereld me ziet, maar ik zie mezelf eigenlijk alleen maar als een jongen die op het strand speelde en zich vermaakte doordat hij af en toe een gladdere kiezelsteen of mooiere schelp vond dan gewoonlijk, terwijl de grote oceaan der waarheid onontdekt voor me lag.')
Wat heeft deze uitspraak nu te maken met Nooit meer slapen? Vul onderstaande tabel in.


Vraag 2


Kijk nog eens naar je antwoorden bij opdracht A, vraag 1. Wil je die nu aanpassen, of sta je nog steeds achter je antwoord? Licht je keuze toe.

Motto Past wel bij Nooit meer slapen, want ... Past niet bij Nooit meer slapen, want...
Ik weet niet hoe de wereld me ziet ...
... ik zie mezelf als een jongen die op het strand speelde en zich vermaakte doordat hij af en toe een gladdere kiezelsteen of mooiere schelp dan iemand anders vond ...
... terwijl de grote oceaan der waarheid voor me lag.

C


In het oude Griekenland, zo'n 2000 jaar voor Isaac Newton, leefde de beroemde filosoof Socrates. Hij stond in zijn tijd bekend als de wijste aller mensen, juist omdat hij volhield dat hij niets zeker wist en dus twijfelde aan alles. Hieronder lees je een anekdote over hem:

Op een dag kwam Socrates een man tegen, die hem aansprak met de woorden: 'Weet je wat ik juist gehoord heb over een vriend van jou?'
'Een momentje,' zei Socrates. 'Voor je me vanalles gaat vertellen over mijn vriend, wil ik jou enkele vragen stellen. Ik noem het de drie-filter-test.'
De man vroeg Socrates wat hij daar mee bedoelde.
Socrates legde hem uit wat de drie-filter-test inhoudt. De eerste filter gaat over waarheid. Hij vroeg de man, of hij 100% zeker wist, dat wat hij zou vertellen de waarheid was...
'Nee,' zei de man, 'dat weet ik niet 100% zeker, ik heb het van horen zeggen...' 'Ok,' zei Socrates, 'dus je bent niet zeker of het waar is. Maar laat ik je de tweede filter vertellen. De tweede filter is die van de goedheid. Wat jij me wilt vertellen over mijn vriend. Is dat iets goeds?'
Opnieuw moest de man daar negatief op antwoorden.
'Ok,' zei Socrates, 'dus je wilt me iets vertellen over een vriend van mij, waarover je niet zeker weet of het waar is en het is ook geen goed nieuws. Maar laat me je vertellen over de derde filter. Is het in mijn voordeel dat ik dit nieuws hoor? Kan ik er iets mee doen dat voor mij van belang kan zijn?'
'Niet echt,' antwoordde de man beschaamd.
'Wel,' concludeerde Socrates. 'je wilt me iets vertellen over mijn vriend, waarvan je niet zeker weet of het waar is, waarvan je weet dat het negatief is en voor mij van geen belang. Waarom wil je het mij dan eigenlijk vertellen?

'Geef nu je mening over de volgende uitspraken:

a. Deze anekdote over Socrates had ook het motto van Nooit meer slapen kunnen zijn. Ja/nee, omdat ...
b. Socrates lijkt meer op Qvigstad dan op Alfred. Ja/nee, omdat ...
c. Socrates, Newton en Hermans hebben het over hetzelfde. Ja/nee, omdat ...


(Literaire) theorie


'Motto', in: Joke van Balen e.a., Basisboek literatuur. Groningen: Uitgeverij kleine Uil, 2009, p. 100.