Heb je wel eens last van een 'oorwurm'? Welke wekt(e) de meeste ergernis? Als je het begrip niet kent of je wilt weten hoe je van zo'n oorwurm afkomt, lees dan het artikel van Ellen de Visser (bron 1).
In Siegfried komen verschillende muziekliefhebbers voor en zij hebben misschien ook wel last van zo'n oorwurm. Ze verwijzen regelmatig naar hetzelfde werk, de opera Der Ring des Nibelungen van Wagner. Siegfried is bovendien niet alleen een personage uit (en titel van) Mulisch' roman, het is ook de naam van een personage uit (en titel van een van opera's van) deze cyclus. De Ring des Nibelungen is een literair leidmotief in de roman Siegfried en bevat zelf ook duidelijke (muzikale) leidmotieven. Alles wijst erop dat het de moeite waard is om dit leidmotief in de roman nader te onderzoeken. Dat gaan jullie doen in deze opdracht.

Vraag 1

Voor lezers die de Ring der Nibelungen niet kennen, gaan jullie een informatieblad maken over de onderdelen ervan. Zoek informatie over de Ring der Nibelungen en doe verslag. Ga in elk geval in op Wagners inspiratiebronnen, op de verhaallijnen in de verschillende delen en op de samenhang tussen die delen ('Das Rheingold', 'Die Walküre', 'Siegfried' en 'Götterdämmerung').
Uiteraard mag je de taken verdelen. Het informatieblad wordt maximaal twee A4'tjes.


Vraag 2

Maak nu een inventarisatie van plaatsen waarop de Ring der Nibelungen of een onderdeel ervan wordt genoemd in de roman. Noteer je bevindingen in de tabel hieronder.


Vraag 3

Maak de onderstaande (deel)opdrachten met behulp van de ingevulde tabel (opdrachten a en b), bron 2 (opdracht c) en bronnen naar keuze (opdracht d).
a. Omschrijf wat Hitler heeft met Wagner en de Ring der Nibelungen.
b. Omschrijf wat Herter heeft met Wagner en de Ring der Nibelungen.
c. Zou Mulisch wat hebben (gehad) met Wagner en de Ring der Nibelungen?

Voor de liefhebbers van filosofie, die een stapje verder willen gaan:
d. Omschrijf wat Schopenhauer (en Nietzsche) had(den) met Wagner en de Ring der Nibelungen.


Vraag 4

Geef tot slot aan of jullie het eens zijn met de onderstaande stelling en motiveer je keus:
Dat Mulisch in de roman een rol heeft toebedeeld aan de muziek van Wagner is voor mij net zo irritant en zinloos als een oorwurm.
Eens/oneens, want ...


tabel