A

Misschien heb je wel eens de volgende sticker gezien:


Zo'n sticker wordt door platenmaatschappijen in Amerika op cd's geplakt om aan te geven dat de teksten van de liedjes op de cd schadelijk kunnen zijn voor minderjarigen. Ze bevatten bijvoorbeeld heel duidelijke (expliciete) beschrijvingen van seks en/of geweld.

Vraag 1

Wat vind je van zulke stickers? Onzinnig of zinnig? Licht je mening toe met minimaal twee argumenten.


Vraag 2

In de vorige eeuw kwam het ook nog wel eens voor dat literaire romans met expliciete seksscènes veel ophef veroorzaakten, en soms zelfs verboden werden. In Engeland gebeurde dat laatste bijvoorbeeld met de roman Lady Chatterley's lover van D.H. Lawrence, over de gepassioneerde seksuele relatie tussen een tuinman en een lady. Tegenwoordig lijken nog maar weinigen zich druk te maken om seks in boeken. Toch heb je op de leerlingenpagina over Tirza ook een waarschuwende opmerking over de seks in het boek kunnen lezen. Jij hebt het boek nu uit. Vind je die waarschuwing terecht / overbodig / zelfs nog te zwak / een beetje overdreven? Licht je antwoord toe.


B

In het Nederland van nu is het niet lastig om iets te weten te komen over seksualiteit. Op internet en op tv is er genoeg over te vinden, en ook de overheid besteedt er aandacht aan, via bijvoorbeeld voorlichtingscampagnes als Het condoommoment. Deze campagne uit 2011 maakte jongeren via een serie filmpjes duidelijk op welk moment je het beste over een condoom kunt beginnen. Tegelijkertijd hiermee lanceerde de overheid de site sense.info, waarop allerlei informatie over seksualiteit te vinden is. De campagne en de site kregen nogal wat kritiek; zo bekritiseerden deskundigen het feit dat de overheid in haar voorlichting eigenlijk geen aandacht besteedt aan liefde en vaste relaties, maar seks meer presenteert als een technische vaardigheid die je zo rond je vijftiende maar eens moet gaan leren.

Vraag 1

Vraag A:
Bron 1 is een artikel uit de Volkskrant waarin Arjet Borger (adviseur seksuele gezondheid) en Esmé Wiegman (kamerlid ChristenUnie) bovenstaande kritiek opgeschreven hebben. Interessant is dat de auteurs hierbij gebeurtenissen uit het boek Tirza als voorbeeld van onprettige seks nemen. Lees dit artikel.

Vraag B:
Uit de kritiek die Borger en Wiegman hebben op de overheid kun je halen wat zij wel belangrijke voorwaarden voor fijne en gezonde seks vinden. In tabel 1 vind je het overzicht van alle voorwaarden die in het artikel genoemd staan. Geef bij elke voorwaarde aan hoe belangrijk de beide auteurs die vinden, door middel van een van de volgende waarderingen: totaal onbelangrijk / nauwelijks van belang / enigszins belangrijk / zeer belangrijk.


Tabel 1

C

Vraag 1

In Tirza hebben verschillende personages seks met elkaar. In tabel 2 hieronder vind je een overzicht. Voldoet de seks die zij hebben aan het idee dat Arjet Borger en Esmé Wiegman hebben over fijne en gezonde seksualiteit? Vul tabel 2 in en verwijs bij kolom drie naar de voorwaarden die je bekeken hebt in vraag B1.


Vraag 2

Op bladzijde 68 en verder, bijna aan het einde van hoofdstuk 2, heeft Hofmeester een discussie met De echtgenote, over seks. Ze hebben het daarbij over 'het beest'. Als de echtgenote zegt dat het beest in haar nog niet dood is, antwoordt Hofmeester: '... maar in mij is het dood, morsdood, ik heb het overwonnen. Ik heb het onder controle. Ik ben sterker dan het beest. Daarom ben ik vrij en jij niet. Trek iets aan. Je vat kou.'
Past deze uitspraak van Hofmeester bij de voorwaarden voor fijne en gezonde seks, zoals je ze in vraag B1 bekeken hebt? Zo ja: bij welke? Zo nee: hoezo niet?


Vraag 3

Hofmeester heeft 'het beest' dus overwonnen, zegt hij. Ben je het met hem eens? Onderbouw je mening met minimaal drie argumenten.


Vraag 4

Heb jij een idee waarom Hofmeester 'het beest' zo graag wil overwinnen? Probeer dat te formuleren.


Tabel 2

D

Vraag 1

Discussies over seks in films, games en literatuur gaan vaak over de vraag of de seks erin er slechts voor het (schok)effect (en de verkoopcijfers) is, of dat zij functioneel is, dat wil zeggen: past de seks en de manier waarop die beschreven wordt, bij de rest van het boek (of de film, enz.), bij de sfeer, en draagt zij bij aan de betekenis van het verhaal? Wat is jouw oordeel over de seks in Tirza? Effectbejag of functioneel? Onderbouw je mening met minimaal drie argumenten.


E

Vraag 1

Herlees de eerste alinea van bron 1 nog eens. Hierin beweren de auteurs twee dingen over het verhaal:
- Hofmeester rotzooit seksueel gezien zijn hele leven al wat rond
- Hofmeesters dochters laten zich bij de seks die ze hebben, 'consumeren', zonder dat er liefde of vertrouwen in te ontdekken valt.
Zijn Arjet Borger en Esmé Wiegman goede literaire lezers? Leg uit waarom wel/niet.