De komst van Joachim Stiller: Opdracht

Opdracht niveau 5 | Tijd

Wat doe je met me, Tijd, dat vrijwel nimmer
ik het uur pluk, maar steeds naar schimmen jaag
de toekomst in of uit, in een vertwijfeld pogen
te zeggen ik bestond, besta, ik zal bestaan?
(slotstrofe van het gedicht 'Tijd' van Hans Warren)

 

Je kunt deze opdracht prima alleen uitvoeren, maar misschien wordt het nog interessanter als je de vragen met z'n tweeën doorneemt - zeker als je van mening verschilt. Schrijf dan wel, na discussie, beide meningen op.

Titel De komst van Joachim Stiller
Niveau boek 5
Opdracht niveau 5 | Tijd
Studielast 2 uur
Werkvorm individueel of tweetal
Focus tijd
Je leert reflecteren op een typisch magisch-realistisch aspect: beleving van tijd.
Gemaakt door Pieter Waalewijn
Bron 1 1. bright.nl | 'Komen tijdreizigers in onze tijd internetten?'
Bron 2 2. foxnews.com | 'Would time travellers leave online traces?'
Bron 3 3. youtube.com | 'De keus van Spinvis'

 

  1. Wat denk jij: is het mogelijk om terug te reizen in de tijd? Als je hier 'ja' of 'nee' antwoordt, hoe weet je dat zo zeker? (Uiteraard moet elk antwoord worden toegelicht.)
  2. De universiteit van Michigan heeft er wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. Eén test om tijdreizigers - afkomstig uit de toekomst, en nu onder ons - uit hun tent te lokken hield in, dat zij in augustus moesten reageren op een internetbericht uit september.
    a. Lees het artikeltje (bron 1) over dit onderzoek; hierin vind je ook een link naar het onderzoek zelf. Bron 2 is een iets uitvoeriger artikel in het Engels. Beschrijf de tests en de resultaten.
    b. Is dit een flauwekul onderzoek van wetenschappers die blijkbaar te veel tijd hebben, of zit er serieus iets in? Geeft de verwijzing naar Einstein en Stephen Hawking hieraan meer gezag?
  3. Het spelen met tijd en ruimte lijkt meer iets van stripverhalen, science fictionromans en speelfilms. Welke verhalen en films ken jij waarin met de tijd gespeeld wordt?
    a. Noteer de titels.
    b. Hoe beoordeel jij zulke verhalen en films, en dan met name het tijdreizen daarin?
  4. Een film die jij vast niet kent, is de verfilming van De komst van Joachim Stiller. Bekijk het filmpje van bron 3, waarin Spinvis uitlegt waarom dit zijn favoriete Nederlandse speelfilm is; het bevat ook fragmenten uit de film.
    a. Welke argumenten noemt Spinvis voor zijn keus?
    b. Welke indruk maken de filmfragmenten op jou? Hoe wordt het magische aspect - bijv. de merkwaardige brief die Freek Groenevelt aan het begin ontvangt - gepresenteerd?
  5. Freek Groenevelt ziet zichzelf als een nuchtere, allesbehalve zweverige of bijgelovige man, die niet makkelijk van zijn stuk te brengen is. In hoofdstuk 1 en aan het begin van hoofdstuk 6 legt hij uit waarom hij zijn verhaal op papier zet.
    a. Hoe zou jij Groenevelt typeren op basis van de eerste zes hoofdstukken van De komst van Joachim Stiller? Hoe kijkt hij aan tegen (bij)geloof en wetenschap?
    b. Hoe verklaar jij Groenevelts reactie op de brief van Joachim Stiller (hoofdstuk 4)?
    c. Vind je de verfilming van dit aspect goed gedaan in het filmpje (bron 3)? Leg uit.
  6. Hubert Lampo heeft het magisch-realisme in zijn romans ook theoretisch onderbouwd. Hij legt uit dat wij in onze werkelijkheid altijd uitgaan van drie dimensies, waarbij plaats en tijd vaste constanten zijn. In het magisch-realisme wordt deze beperking doorbroken: plaats en tijd worden relatief; vergelijk het met hoe dat in de wereld van de droom gaat. Lampo beschouwt de tijd als vierde dimensie. Doordat de 'tijdsbarrière' doorbroken kan worden, kunnen de signalen vanuit een andere wereld onze werkelijkheid binnendringen.
    a. Wat denk je: klinkt dit redelijk en zinvol of niet? Licht je antwoord duidelijk toe.
    b. Biedt de theorie van Lampo jou houvast voor het begrijpen van de magische gebeurtenissen in De komst van Joachim Stiller?