Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart: Opdracht

Opdracht niveau 6 | Thematiek/literatuurgeschiedenis

'Exclamatiën zijn geen syllogismen.' Aldus juffrouw Cornelia Hartog aan het eind van een tweede debat met Hendrik Edeling, de weduwe Buigzaam, Sara Burgerhart en Lotje Rien du Tout (brief 94).

Titel Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart
Niveau boek niveau 5
Opdracht niveau 6 | Thematiek/literatuurgeschiedenis
Studielast 3 uur
Werkvorm individueel
Focus thematiek/literatuurgeschiedenis
Je leert standpunten en argumenten te analyseren en het debat te plaatsen in zijn tijd.
Gemaakt door Pieter Waalewijn
Bron 1 literatuurgeschiedenis.nl | 'Verlichting'
Bron 2 literatuurgeschiedenis.nl | 'Ook voor vrouwen, de Verlichting?'
Bron 3 dbnl.org | Maaike Meijer, 'Vrome en geleerde hartsvriendinnen in de achttiende eeuw in Nederland'

Vraag 1

Door zo te spreken kwalificeert juffrouw Hartog de uitspraken van haar tegenstander als drogredenen.

      a. Analyseer het debat waarvan zij verslag doet in deze brief. Wat voor argumenten worden er gebruikt? Welke drogredenen heb je herkend? Waar ligt de clash van dit debat?
      b. Natuurlijk realiseer je je dat dit debat is opgetekend door een van de hoofdrolspelers - echt objectief zal het verslag dus niet zijn. Welke aanwijzingen heb je dat dit verslag gekleurd is?
      c. Is er een winnaar aan te wijzen?
      d. Bij wiens standpunten en argumenten voel je je het meest thuis?


Vraag 2

Dit debat werd voorafgegaan door een ander debat, over de deugd, waarvan Sara verslag doet in brief 72.

      a. Doe hetzelfde bij dit debat als in vraag 1a.
      b. Kun je uit deze debatten opmaken welke mening Wolff en Deken zelf hadden over deze kwesties? Geef argumenten.
      c. De thema's waarover gedebatteerd wordt, zijn van alle tijden. De argumentatie is misschien wel tijdgebonden. Ga na in hoeverre deze debatten passen in de filosofische en religieuze discussies uit de tijd van de verlichting. Lees hierbij het hoofdstuk 'Verlichting' op literatuurgeschiedenis.nl (bron 1).


Vraag 3

      a. Als je het hele boek overziet, is het duidelijk dat de schrijfsters afstand nemen van juffrouw Hartog - zie ook de slotalinea's van de Narede. Betekent dit dat zij zich keren tegen geleerde vrouwen en misschien zelfs tegen bepaalde ideeën uit de verlichting? Welke conclusies kun jij hierover trekken? Lees voor het beantwoorden van deze vragen eerst het hoofdstuk 'Ook voor vrouwen, de Verlichting?' op literatuurgeschiedenis.nl (bron 2).
      b. Interessant in dit verband is het artikel van Maaike Meijer, die al tientallen jaren actief is op het terrein van Vrouwenstudies en Nederlandse literatuur in genderperspectief. Lees bron 3, en vul je antwoord bij 3a aan met het antwoord dat Meijer op die vraag zou geven - afgaande op wat zij in dit artikel naar voren brengt.