Terug naar Oegstgeest: Opdracht
Opdracht niveau 6 | Intertekstualiteit
In vele interviews heeft Wolkers verklaard dat de Bijbel voor hem het belangrijkste boek is geweest: dit heeft hem het meest beïnvloed in stijl en in aanpak van verhalen vertellen. Doordat er iedere dag aan tafel uit de Bijbel werd voorgelezen, vond hij de meeste jeugdboeken maar flauwe kost. In ieder geval komt de Bijbel vrijwel in ieder vroeg literair werk van hem voor.
| Titel | Terug naar Oegstgeest |
|---|---|
| Niveau boek | niveau 5 |
| Opdracht | niveau 6 | Intertekstualiteit |
| Studielast | 4 uur |
| Werkvorm | individueel |
| Focus | intertekstualiteit |
| Je leert | hoe de verwijzingen naar de Bijbel bijdragen aan de betekenis van het verhaal. |
| Gemaakt door | Gosse Koolstra |
| Bron 1 | statenvertaling.net | concordantie op de Statenvertaling van de Bijbel |
| Bron 2 | Jan Wolkers, 'Terug naar Oegstgeest'. Amsterdam: Meulenhoff, 26e of latere druk, p. 251-253. Voor als je deze bron niet kunt vinden, volgt hier een samenvatting: "Het interviewfragment is een citaat dat Theun de Winter voorlegt aan Jan Wolkers (1985). Wolkers geeft aan dat zijn kinderwereld het koninkrijk Gods hier op aarde was. Hij is het meest beïnvloed door de Bijbel. Jeugdboeken waren aan hem niet besteed omdat ze flauwe kost waren naast de spannende verhalen in de Bijbel. Alleen Robinson Crusoë vond hij spannend. Volgens Wolkers behoort de Bijbel samen met het werk van Homerus tot de belangrijkste wereldliteratuur. In een niet-intellectueel gezin als waaruit hij kwam was de Bijbel de redding. De taal van de Bijbel en de dialogen erin hebben hem sterk beïnvloed. Ook een invloed daaruit is het sterk naar voren halen van personages. Die personages zijn door God uitverkoren en soms is God gewoon de schrijver, aldus Wolkers." |
In deze opdracht ga je kijken op welke plaatsen en op welke manier Wolkers de Bijbel en Bijbelverhalen laat voorkomen in zijn verhaal. Je probeert het gebruikte element ook te interpreteren: welke betekenis heeft het in dat gedeelte? Dat is soms niet eenvoudig. Lees zo nodig het oorspronkelijke Bijbelverhaal en/of gebruik een concordantie op internet om de gebruikte passage te vinden (bron 1). Door de tabel te gebruiken kun je je bevindingen systematisch verwerken.
Tip: als je het boek op een e-reader hebt, kun je een aantal verwijzingen snel vinden.
Vraag 1
Lees bron 2. Probeer het origineel te vinden. Maak anders gebruik van de samenvatting. Vul vervolgens het schema in aan de hand van voorbeelden uit het boek.
Vraag 2
Welk effect heeft het gebruik van Bijbelverwijzingen? Zou het verhaal ook zonder die verwijzingen kunnen? Wat zou het effect zijn? Is het boek te lezen zonder kennis van de Bijbel? Welke houding van Wolkers tegenover de Bijbel spreekt uit het gebruik van de verwijzingen? Komt die overeen met wat hij in bron 2 aangeeft? Schrijf hierover een betoog van 500 - 750 woorden, dat je afsluit met een stellige conclusie.
| Bijbelverwijzing of citaat | Verhaalcontext van citaat of verwijzing | Interpretatie |
|---|---|---|
Literatuurgeschiedenis
'Motieven en symbolen', in: Joke van Balen e.a., Basisboek literatuur. Groningen: Uitgeverij kleine Uil, 2009, p. 113-118.
