Van de koele meren des doods: Opdracht

Opdracht niveau 6 | Literatuurhistorische context

Bij literatuurgeschiedenis heb je waarschijnlijk geleerd dat je kennis van de literatuurhistorische context moet betrekken in je interpretatie van oudere werken. Dat kan zonder meer veel opleveren, maar er schuilt ook een gevaar in. Zo vertoont Van de koele meren des doods een aantal kenmerken van het naturalisme. Stel nu dat jij kennis vergaart over het naturalisme en vervolgens gaat nadenken over de betekenis van het verhaal. Het gevaar is groot dat je als volgt redeneert: [1] dit zijn de kenmerken van het naturalisme; [2] Van de koele meren des doods vertoont veel/weinig kenmerken van het naturalisme; [3] Van de koele meren is dus wel/niet een naturalistische roman. Wat je nu hebt gedaan is iets heel anders dan interpreteren!

In deze opdracht ga je nadenken over de vraag in hoeverre kennis van de literatuurhistorische context bijdraagt aan een adequate betekenistoekenning.

Titel Van de koele meren des doods
Niveau boek niveau 5
Opdracht niveau 6 | Literatuurhistorische context
Studielast 3 à 4 uur
Werkvorm individueel
Focus literatuurhistorische context
Je leert reflecteren op de vraag in hoeverre kennis van de literatuurgeschiedenis je helpt om betekenis aan een verhaal toe te kennen.
Gemaakt door Marlies Schouwstra
Bron 1 'Kenmerken, genres, periode-afbakening', in: G.J. van Bork en N. Laan (red.), 'Twee eeuwen literatuurgeschiedenis'. Groningen, Wolters-Noordhoff, 1986, p. 136 e.v.
Bron 2 'Het naturalisme in Nederland', in: G.J. Bork en N. Laan (red.), 'Van romantiek tot postmodernisme'. Bussum, uitgeverij Coutinho, 2010, p. 141 e.v.
Bron 3 'Naturalistische kenmerken', in: Ton Anbeek, 'Geschiedenis van de Nederlandse literatuur: 1885-1985'. Amsterdam, Uitgeverij De Arbeiderspers, 1990

Vraag 1

Als je een verhaal interpreteert, geef je antwoord op de vraag waar het verhaal (volgens jou) in diepste wezen over gaat. Schrijf een kernachtige (ongeveer 300 à 400 woorden) interpretatie van Van de koele meren des doods. Je mag internetbronnen raadplegen, maar lees nog even niets over het naturalisme.


Vraag 2

Bestudeer een van de onderstaande bronnen. Deze boeken zijn mogelijk in de mediatheek op school aanwezig; als dat niet zo is dan moet je even naar de openbare bibliotheek. Maak aantekeningen. Noteer kort de kenmerken van het naturalisme die in de bron worden genoemd.


Vraag 3

Lees je interpretatie nog eens door. Zijn er, nu je iets meer weet over het naturalisme, dingen die je zou willen veranderen? Heb je dingen over het hoofd gezien? Heeft het bestuderen van de bron geleid tot nieuwe inzichten die jij waardevol vindt? Heeft het je mening over het boek veranderd?


Vraag 4

Schrijf nu een brief aan je docent Nederlands waarin je betoogt waarom het wel/niet belangrijk is dat zij/hij de leerlingen kennis van de literatuurgeschiedenis bijbrengt. Zet je betoog gestructureerd op: formuleer een stelling in de inleiding, werk je argumentatie stap voor stap uit in het middenstuk en eindig met een heldere conclusie en als het kan een mooie uitsmijter. Gebruik voorbeelden uit de roman om je argumentatie te ondersteunen.