Het stenen bruidsbed: Opdracht

Opdracht niveau 5 | Cultuurhistorische waarde

'Nu wil ik niet meer weten waar de literatuur heen gaat, om daar dan zelf ook heen te gaan. Nee, de literatuur gaat maar heen waar ik heen ga. Zo zie ik dat.'
Harry Mulisch


Let op: deze opdracht maak je samen met een medeleerling die De ontdekking van de hemel heeft gelezen. 

Harry Mulisch was geen onomstreden persoon. Veel mensen ergerden zich aan zijn arrogantie en ijdelheid, terwijl anderen die juist hoogst vermakelijk, verfrissend of gewoon gerechtvaardigd vonden. Mulisch zegt bijvoorbeeld op zijn zestiende geweten te hebben dat hij een groot genie was, alleen nog niet waarin. Gelukkig was Mulisch niet de enige die dacht dat hij geniaal was: in de media is jaren, zo niet tientallen jaren, gespeculeerd over Mulisch' kansen om de Nobelprijs te winnen - de allergrootste eer die een schrijver te beurt kan vallen. Helaas (of niet), het is niet gelukt: Mulisch is in 2010 overleden.

Tegenwoordig wordt de Nobelprijs voor de literatuur uitgereikt voor een heel oeuvre. Het was echter Alfred Nobels bedoeling dat de prijs zou worden uitgereikt aan de schrijver die 'het meest opmerkelijke werk met een idealistische trend' heeft geschreven. Maar let op: Het Zweedse woord 'idealisk' betekent zowel 'ideaal' (als bijvoeglijk naamwoord) als 'idealistisch'. Daar kwam het Nobelprijscomité zelf ook niet helemaal uit (zie bron 2). Tegenwoordig wordt de prijs uitgereikt aan schrijvers 'voor blijvende literaire verdiensten'.

In deze opdracht ga je samen met een medeleerling die De ontdekking van de hemel heeft gelezen onderzoeken welke van de twee werken de Nobelprijs het meest verdient. Vervolgens onderzoeken jullie samen of Mulisch, volgens de moderne criteria, de prijs voor zijn oeuvre had moeten krijgen.

Bekijk, om in de stemming te komen, eerst bron 1.

Titel Het stenen bruidsbed
Niveau boek niveau 6
Opdracht niveau 5 | Cultuurhistorische waarde
Studielast 3 uur
Werkvorm tweetal
Focus cultuurhistorische waarde
Je leert reflecteren op de cultuurhistorische waarde van een boek en een oeuvre.
Gemaakt door Marlies Schouwstra
Bron 1 dewerelddraaitdoor.bnnvara.nl | De wereld draait door, 8 september 2010
Bron 2 nl.wikipedia.org | 'Nobelprijs voor de literatuur'

A

Vraag 1

In bron 2 staat een lijst van schrijvers die de Nobelprijs hebben gekregen en de redenen daarvoor. Neem tien redenen over die op Het stenen bruidsbed van toepassing zijn. Noteer achter elke reden een voorbeeld uit de roman waarmee je je keuze ondersteunt. Gebruik kolom 1 en 2 van tabel 1. Degene met wie je samenwerkt doet hetzelfde voor De ontdekking van de hemel.


Vraag 2

Probeer nu je klasgenoot ervan te overtuigen dat Het stenen bruidsbed de Nobelprijs meer verdient dan De ontdekking van de hemel. Je klasgenoot probeert hetzelfde voor De ontdekking van de hemel. Maak daarbij gebruik van het oorspronkelijke criterium dat het moet gaan om het meest 'opmerkelijke werk met een idealistische trend' (let op de beide betekenissen van 'idealisk'). Daarbij probeer je nog meer voorbeelden te geven uit het boek dat jij hebt gelezen of nog nieuwe redenen (uit de lijst in bron 2) aan te voeren. Uiteindelijk komen jullie samen tot een conclusie. Vul tabel 1 aan voor je eigen boek. Doe dat in kolom 3.


B

Bespreek nu samen de vraag of Mulisch de auteur is met de meest 'blijvende literaire verdiensten' in het Nederlands taalgebied. Misschien kennen jullie andere auteurs die aanspraak op dit predikaat kunnen maken. Betrek hen ook in jullie gesprek.


C

Het Nobelprijscomité schrijft een onderbouwing voor de toekenning van de prijs. Als jullie hebben besloten dat Mulisch de prijs heeft gewonnen, schrijven jullie deze onderbouwing. Als Mulisch de prijs niet heeft gewonnen, schrijven jullie een vriendelijke, maar duidelijke brief aan hem, want jullie weten hoezeer hij op de prijs gehoopt had. In de brief leggen jullie uit dat Mulisch weliswaar om een aantal redenen (alweer) een zeer serieuze kandidaat was, maar dat het comité hem desalniettemin (alweer) niet beschouwt als een auteur met 'blijvende literaire verdiensten.' 

Tabel 1

 

Reden Voorbeeld Aanvullingen
1.
2.
3.
...
10.