Dyslectisch?  Lees dit boek bij Passend Lezen als gesproken boek. 
Meer informatie over Passend Lezen.

Leesaanwijzingen

Hogere machten stelt hoge eisen aan de lezer. Het verhaal heeft als rode draad de geheime verhouding tussen James en Elizabeth/Louise, maar maakt vaak plotselinge sprongen in de tijd, voor- en achteruit. Ook de plaats van handeling en de focus op personages veranderen nogal eens abrupt. Verwijzingen, soms met een enkele zin, loodsen de lezer langs ijkpunten van de 20e eeuw, zoals de Bersiap, de Blitzkrieg, de Suezcrisis, de Falklandoorlog. Wie deze historische feiten in de tijd kan plaatsen, is beter in staat de verschillende verhaallijnen te volgen. Soms zal een lezer historische gebeurtenissen moeten nazoeken.
Het liefdesverhaal is bijzonder, omdat het om twee mensen gaat die een groot deel van hun leven ver van elkaar verwijderd zijn. De afzonderlijke levenswegen, niet alleen van de geliefden zelf, maar ook van ouders, kinderen, collega’s en ondergeschikten krijgen ruim aandacht. Af en toe stapt de schrijver uit de coulissen om aanwijzingen te geven: ‘Nu vanuit haar perspectief’ (blz. 40) of ‘We weten nu dat … ‘ (blz. 201). De vele verhaallijnen, zoals de geschiedenis van sergeant Hulst, het huwelijk van Louise met kunstschilder Julian Newman, haar vriendschap met studiegenoot Vanessa en de missie van James in Egypte begin jaren zestig, houden verband met de hoofdlijn van de verhouding tussen James en Elizabeth, maar het is soms wel even zoeken wat dat verband is.
De stijl en het vocabulaire vragen ook nogal wat van de lezer. De schrijver gebruikt geregeld ‘moeilijke woorden’ waarvan de betekenis niet altijd uit de context is op te maken: ‘opulent’ (4x), ‘cancaneren’, ‘apaiserend’ (2x), ‘amnesiaal’. Kennis van vreemde talen of een woordenboek bieden uitkomst. Op sommige lezers zullen de voortdurende wisselingen in tijd, decor, personages en verhaallijnen rommelig overkomen. Het is dan zaak te blijven proberen om de verbanden te zoeken. Fraai maar misschien ook lastig zijn de talloze toespelingen op kunst en cultuur, zoals literatuur en beeldende kunst uit de klassieke en moderne tijd. Niet elke allusie moet geduid, maar de relaties zien tussen de vele verwijzingen en de wereld waarin de romanfiguren leven, zal het leesplezier beslist verhogen. Af en toe een benaming opzoeken kan daarbij helpen.

Om over na te denken

Hoe denk jij over trouw en ontrouw in een relatie?
Welke reden(en) kan iemand hebben om een relatie geheim te houden?
Welke betekenis(sen) geef jij aan het begrip ‘hogere machten’?
In hoeverre bepalen ‘grote wereldgebeurtenissen’ jouw leven?
Sommige adolescenten veranderen hun voornaam of passen die aan. Waarom, denk je? Heb jij er ook weleens over gedacht om dat te doen?
Waarom zou een schrijver een verhaal fragmentarisch én niet-chronologisch presenteren in plaats van logisch-doorlopend in tijd en gebeurtenissen?
Hoe ervaar jij het, als lezer, wanneer een auteur regelmatig zelf het woord neemt en ‘uit het verhaal’ stapt?
In de Verantwoording (blz. 319) schrijft De Vries dat hij anachronismen heeft gebruikt. Waarom zou hij dat doen?

Prijzen

• Genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs 2025 (shortlist) 

Wat anderen van dit boek vonden

‘Zwier, excentriciteit, bewustzijn van de geschiedenis en levenslust. Met die ingrediënten is die beginepisode een perfecte opmaat naar het eigenlijke verhaal van Hogere machten: twee levens, van James Welmoed en Elizabeth van Elzenburg, die kort en knetterend bij elkaar komen, waarna het de vraag is of hun paden zich samenvoegen of weer uiteenlopen. En: wat daarop de invloed is van het grotere decor van de wereldgeschiedenis, waar ze zich in meer of mindere mate toe te verhouden hebben. Simpel gezegd: er vlamt een verliefdheid op, maar kan dat wat worden, in hun levens, in hun tijd? Wat is het goede om te doen?’
Thomas de Veen, op: nrc.nl 

‘De nieuwe roman van Joost de Vries is een mooie, maar anderzijds ook moeilijke roman. Hij vraagt namelijk veel algemene kennis van de lezer. Dat is niet alleen door de woordkeus, maar ook de voortdurende switch tussen decors en tijden. Soms weet je niet wat je ermee aan moet, omdat er informatie binnenvliegt die nog geen betekenis heeft. Ik geef overigens toe dat de schrijver/verteller het allemaal goedmaakt door die informatie een plaats in de roman te geven. […] Het gevaar van dit boek is wel dat een lezer niet de zin heeft om zich te verdiepen in de soms vreemde wisselingen tussen decor en plaats. Het overkwam mij namelijk ook. Met een week rust en een nieuw begin is het me toch gelukt.’
Cees van der Pol, op: hebban.nl 

‘[Joost de Vries] is een zelfverzekerde verteller, het verhaal zo meester dat hij zich allerlei frivoliteiten kan permitteren. Opsommingen, een topdrie van ‘allerergste dingen van een etentje’, dialogen als tennisrally’s; pok-pok-pok, geen gedoe met overgangen die soepel of naturel moeten zijn, gewoon van je hopla, een beetje associatief ook, geintjes, ‘Alles went, ook een bombardement’, plus brieven, transcripties van een radio-interview en uiteraard een handjevol aforismen (‘Fantasieën van koningen zijn realiteiten in afwachting’) – altijd in het volste vertrouwen dat de lezer daar allemaal geen vraagtekens bijzet, want hé, hij is toch gewoon een goed verhaal aan het vertellen? En ja, dat is hij.’
Bo van Houwelingen, op: volkskrant.nl