De hoogstapelaar
Lezen voor de lijst
Wat is een hoogstapelaar? Het woord betekent zoiets als oplichter, blaaskaak, leugenachtige opschepper. Hoewel het woord in het hele boek niet voorkomt, is het bedoeld als typering van de hoofdpersoon, de 17-jarige Ewout Meyster. Het verhaal speelt eind jaren ’50; Ewout woont samen met zijn moeder, die een boekenwinkel heeft.
Ewout is constant bezig met zijn imago. Hij wil belangrijk zijn en populair. Hij voert gesprekken met zijn vrienden, spiegelt zich aan hun onbenulligheid en traint zo zijn eigen superioriteit. Hij denkt veel na over leiderschap, zoals dat van Napoleon, Roosevelt, Churchill en Hitler. “Als anderen wisten dat hij zo was, met zulke diepten, met zulke grootse gevoelens, dan zouden ze hem heel anders zien. Hij zou worden, hij zou zijn – en geen einde zou daaraan komen. Een leider zou hij worden, en een filosoof, ver weg in eenzaamheid denkend over het leven en de mensen. Glanzend, wenkend lag het voor hem.”
Lees alvast een paar bladzijden
Dyslectisch? Lees dit boek bij Passend Lezen als gesproken boek.
Meer informatie over Passend Lezen.
Leesaanwijzingen
Dit is een ongewoon boek: bijna 400 bladzijden dik, terwijl er nauwelijks iets gebeurt, en met een 17-jarige jongen in de hoofdrol die je waarschijnlijk niet graag in je vriendenkring zou willen hebben. Toch heeft het boek een grote literaire prijs gekregen, omdat de lezer versteld blijft staan, volgens de jury (Bookspot Literatuurprijs 2019): 'Je staat erbij en kunt niet ingrijpen bij deze wandelende sociale ramp – dat intense gevoel bevangt de lezer. Maar de lezer is gewonnen voor hem, krimpt ineen als hij weer zijn neus stoot, sociale rampen aanricht, in die lange, moeilijke leerschool die leven heet.' En de Volkskrant rekent het boek tot de beste van 2019 en typeert het zo: 'Moeilijk maar verslavend, monotoon maar prikkelend, vreemd maar herkenbaar, ergerniswekkend maar ontroerend, zwaarmoedig maar vrolijk stemmend.'
Een boek dus voor de geduldige lezer, de fijnproever, en de jongere die benieuwd is hoe een ander dat aanpakt: volwassen worden.
Te Gussinklo heeft tweemaal eerder over Ewout Meyster geschreven, en in 2020 verschijnt er een vierde deel om de cyclus compleet te maken; toch kan De hoogstapelaar heel goed als zelfstandig boek gelezen worden.
Om over na te denken
Voor de meeste jongeren is de puberteit een fase vol onzekerheid: wie ben ik eigenlijk, en wat vinden anderen van mij? Hoe zit dat bij jou?
De ene jongere wil zo min mogelijk opvallen en het liefst helemaal opgaan in de groep, de ander wil zich juist zoveel mogelijk onderscheiden. Wat voor jongere ben jij? Is het misschien zo dat beide typen jongeren toch hetzelfde ideaal hebben: jezelf zijn?
Is volwassenheid iets wat jou aantrekkelijk lijkt als je ziet hoe veel volwassenen dat invullen?
Is vriendschap gebaseerd op gelijkwaardigheid? Is in jouw vriendenkring iedereen gelijkwaardig, of is er toch iemand de leider?
Prijzen
Bekroond met de BookSpot Literatuurprijs Fictie 2019 en met de Zeeuwse Boekenprijs 2019. Genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs 2020.
Wat anderen van dit boek vonden
‘De hoogstapelaar is geen roman die je gemakkelijk, laat staan diagonaal, kan lezen. Je doet jezelf daarnaast tekort wanneer je dit wel probeert te doen. Elke zin is er één om bij stil te staan en van te genieten. Daarnaast is De hoogstapelaar een roman die datgene vertegenwoordigt wat alleen literatuur kan bieden: een kijkje in de zielenroerselen en levensvisie van een ander en wel op zo’n manier dat je als mens geen toeschouwer bent, maar waarin je de persoon daadwerkelijk even ‘wordt’ en op deze manier nieuwe psychologische inzichten verkrijgt en de daadwerkelijke wereld wellicht met een andere bril kan bezien.’
Inge, op: goodreads.com
‘Arme jongen. Ja, hij is een vervelend ventje, nooit eens aardig, pedant. Maar bij de lezer overheerst de vertedering om zijn hopeloze geworstel met zichzelf en de wereld. Je worstelt met hem mee, terwijl je op hetzelfde moment de roman verslindt. Een haast plotloze monologue intérieur van een zwartgallig blaaskaakje – en dat bijna vierhonderd pagina’s lang. En tóch wil je doorlezen, niet omdat het zo spannend is, maar omdat het zo goed is.’
Bo van Houwelingen, op: volkskrant.nl
‘Je zit het hele boek in een maalstroom van gedachten, vol herhalingen en uitweidingen (soms tussen haakjes ((en soms zelfs tussen tweevoudige haakjes))) en na een paar bladzijden keer je vaak terug naar het moment waar je voor de enorme omweg begon was gebleven. Dat vraagt wel enig uithoudingsvermogen van de lezer. Heel veel gebeurt er niet. (…) Dat je je als lezer soms zit te verbijten, toont juist aan hoe dicht je op de huid zit van Ewout.’
Coen Peppelenbos, op: tzum.info
Uittreksel
Log in met je bibliotheekpas en bekijk het uittreksel op Uittrekselbank.
In de bibliotheek hoef je niet in te loggen.
Recensies
Log in met je bibliotheekpas en bekijk de recensies op Literom.
In de bibliotheek hoef je niet in te loggen.
Over de auteur
Wessel te Gussinklo (Utrecht, 1941) verloor als driejarig jongetje zijn vader, die door de Duitsers werd geëxecuteerd nadat hij via de tuin had proberen te vluchten. Dit autobiografische gegeven plakt hij later op zijn romanpersonage Ewout Meyster; tussen de 17-jarige Ewout uit De hoogstapelaar en Te Gussinklo zelf bestaat volgens de schrijver aardig wat verwantschap, al blijft het natuurlijk een roman.
Op zijn 22e schreef hij zijn eerste roman, maar die werd nooit uitgegeven. Hij ging psychologie studeren en heeft ook als psychotherapeut gewerkt. Later besloot hij zich definitief aan het schrijven te wijden. Als een bezetene werkte hij aan De verboden tuin, maar toen het boek eenmaal af was duurde het nog acht jaar voordat een uitgever het wilde publiceren; vervolgens viel het onmiddellijk in de prijzen. Te Gussinklo publiceert niet veel, maar zijn werk wordt wel vaak bekroond. Behalve romans en verhalen schrijft hij ook essays.
Op deze site vind je meer informatie over Wessel te Gussinklo.
Na dit boek verder op Lezen voor de lijst:
-
Gerard Reve
-
Ferdinand Bordewijk
-
Simon Vestdijk
De uitvreter, Titaantjes, Dichtertje
Nescio