De goede zoon
Lezen voor de lijst
Een schrijver van weinig succesvolle 'plotloze thrillers' leeft in een wonderlijke nabije-toekomstwereld waarin iedereen een basisinkomen heeft en veel door robots wordt gedaan. Kort geleden is zijn stokoude moeder overleden die hij als goede zoon twintig jaar lang trouw bezocht. Onverwacht wordt hij door een oud-collega van 'het Archief' meegenomen op een onbestemde reis. Langzamerhand blijkt dat hij de taak krijgt om 'De Meester', een andere oud-collega, 'zijn geheugen terug te geven'. Voor deze Meester heeft de ik-figuur via 'De Dienst' ooit een andere identiteit gecreëerd, met behulp van zijn eigen jeugdherinneringen.
Tegenover de vaak ongrijpbare gebeurtenissen in 'het nu', zijn de delen van het verhaal die in het verre én recente verleden spelen, helder en herkenbaar. De verteller is opgegroeid in Amstelveen en Rijssen bij ouders die eerst van hun geloof vallen en later weer tot de kerk toetreden.
Als werkloze twintiger krijgt hij via de Sociale Dienst een baantje bij 'het Archief', waar hij een jaar lang werkt met drie collega’s: Lennox, Guido en Bonzo, alias 'De Meester'. Deze Bonzo blijkt later betrokken te zijn geweest bij de geruchtmakende ontvoering van Batavier, een steenrijke biermagnaat. Bonzo heeft zijn maten verlinkt en krijgt van 'De Dienst' in ruil daarvoor een nieuwe identiteit die door de ik-figuur wordt ontworpen. Het 'losgeld' – een grote partij diamanten – is nooit teruggevonden. Kennelijk is Bonzo de enige die weet waar die zijn. Maar hij is nu, vele jaren later, zijn geheugen kwijt. Het is Lennox met wie de ik-figuur op reis gaat om uiteindelijk weer 'in het hoofd' van Bonzo te kruipen.
Op die reis overdenkt 'de goede zoon' belangrijke elementen uit zijn leven, zoals de geleidelijke aftakeling van zijn moeder. Ook zijn er vele bespiegelingen over het leven in de futuristische wereld, over het einde van kunst en literatuur en over de werking van het geheugen.
Lees alvast een paar bladzijden
Dyslectisch? Lees dit boek bij Passend Lezen als gesproken boek of karaokeboek.
Meer informatie over Passend Lezen.
Leesaanwijzingen
De goede zoon is een pittig N4-boek: het is ontregelend en vervreemdend. De roman vertelt geen rechtlijnig verhaal. Voor zover er wel een verhaal is, wordt dat voortdurend door invallen, herinneringen en bespiegelingen van de verteller onderbroken, waarop de schrijver – die samen lijkt te vallen met de ik-figuur – dan ook weer commentaar geeft. Veel van wat de ik-figuur overdenkt,
heeft betrekking op vraagstukken als ouderenzorg, het einde van de kunst, de macht van machines over de mens en de werking van het geheugen.
Het is aan de lezer om betekenis te geven aan de gebeurtenissen in 'het nu', een toekomstige wereld vol zelfrijdende auto’s, wandelende rugzakken en vermenselijkte apparaten die emoties hebben en ironie gebruiken. Als je wel van ironie houdt en als een verhaal je niet gauw te gek is, zul je hier zeker plezier aan beleven!
Op de achtergrond speelt ook een thrillerachtig, herkenbaar verhaal: de ontvoering van een biermagnaat. De diamanten die als losgeld zijn betaald, zijn nooit teruggevonden. De suggestie is dat 'De Meester', die zijn kompanen erbij gelapt heeft, de enige is die weet waar de diamanten zijn. Maar wat als die zijn geheugen kwijt is?
Om over na te denken
Welke (toekomstige) mogelijkheden van robotisering zou jij toejuichen? En welke mogelijkheden zijn voor jou een schrikbeeld?
Zou 'een basisinkomen voor iedereen' mensen lui en inactief maken of zou het leven daardoor juist veel plezieriger worden?
Wanneer ben je voor je ouders, bijvoorbeeld als zij al flink op leeftijd zijn, 'een goede zoon/dochter'?
Prijzen
- Bekroond met de Libris Literatuur Prijs 2019
- Genomineerd voor de Inktaap 2020
Interview
Wat anderen van dit boek vonden
'De goede zoon is een prachtig geconstrueerde roman. (…) Hoewel de lezers na afloop zeker met vragen blijven zitten - want Van Essen geeft geen pasklare antwoorden - zie ik in dat het boek terecht met de belangrijke literaire prijs is bekroond. Ik kan de roman dan ook zeker aanraden voor de literatuurlijst, maar dan moet je als jonge lezer wel de nodige ervaring hebben opgedaan. Maar geef je je over aan de 'nukken' van de schrijver, dan zul je rijkelijk beloond worden.'
Kees van de Pol (docent), op: scholieren.com
'Het hoe en waarom van de dystopische elementen in dit boek – zeer beklemmend, zo wil geen mens leven – en gebeurtenissen die deels berusten op waarheid mag iedereen zelf lezen en beoordelen, net als de prachtig gedetailleerde beschrijvingen van desolate gebieden aan de rand van een stad. Het is een roman met contrasten, hoogstaande technologie tegenover de queeste van een mens die zo graag de goede zoon wil zijn, en het eerder genoemde motief vuur tegenover water dat in al zijn verschijningsvormen zijn plaats opeist. (…) Onbevangen en nieuwsgierig beginnen aan deze duizelingwekkende roadtrip is het devies!'
Tea van Lierop, op: deleesclubvanalles.nl
'Ik vond het verhaal voortkabbelen en het kostte me moeite om het boek uit te lezen. De verhaallijnen zijn wel interessant, maar worden te traag uitgewerkt. Het leukste deel vond ik de tijd dat de hoofdpersoon in het Archief werkte.'
Mathilde, op: hebban.nl
Uittreksel
Log in met je bibliotheekpas en bekijk het uittreksel op Uittrekselbank.
In de bibliotheek hoef je niet in te loggen.
Recensies
Log in met je bibliotheekpas en bekijk de recensies op Literom.
In de bibliotheek hoef je niet in te loggen.
Op deze site vind je informatie over de auteur: Rob van Essen
Na dit boek verder op Lezen voor de lijst
-
A.F.Th. van der Heijden
-
J.A. Schasz
-
Joost de Vries
-
Februari, Maxim