Vraag 1


[samen]
Maak samen een korte samenvatting op verhaalniveau. Je mag hierbij gebruikmaken van internetbronnen; vergeet in dat geval niet je bronnen duidelijk te vermelden.


Vraag 2


[individueel]
Bestudeer de Literaire theorie.
a. Een van jullie noteert zo veel mogelijk motieven die hem/haar zijn opgevallen.
b. De ander zoekt op internet naar motieven die andere lezers hebben gevonden. Daarvoor kun je bron 1 raadplegen.
Let op: jullie maken allebei een eigen lijstje.

Voorbeeld
Een voorbeeld van een motief in Dubbelspel is (het gebrek aan) schoenen. Enerzijds gebruiken de dominospelers schoenen om hun score bij te houden en anderzijds kan het zoontje van Boeboe Fiel en Nora niet naar school omdat hij geen schoenen heeft. Het gebrek aan schoenen verwijst naar de slaventijd. Voor slaven was het namelijk verboden om schoenen te dragen, alleen vrije burgers mochten dat.


Vraag 3


[samen]
Leg nu jullie lijstjes naast elkaar en schrap de motieven die volgens jullie niet duidelijk herkenbaar in de roman voorkomen.


Vraag 4


[samen]
Noteer achter alle motieven die op jullie lijstje staan of er sprake is van een verhaalmotief of een leidmotief.


Vraag 5


[samen]
Probeer nu een aantal abstracte motieven en een grondmotief te verwoorden.

 

(Literaire) theorie

Een motief is een element dat meerdere keren herhaald wordt. Daardoor valt het op en word je als lezer op het spoor gezet van waar het in het boek om gaat. In de literatuurwetenschap wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten motieven.
Verhaalmotieven worden ook wel aangeduid als concrete motieven. Ze bevinden zich in de verhaallaag, ze zijn zichtbaar in het verhaal.
Abstracte motieven komen niet expliciet in het verhaal  voor, maar die moet je zelf afleiden en  proberen te verwoorden. Vaak gaat het om vrij algemene begrippen, zoals eenzaamheid, eeuwigheid, liefde, verlies, verslaving, etc.
Een grondmotief is de visie die uit een roman spreekt en die je vaak wel in één zin kunt formuleren. Vaak zijn er meerdere mogelijkheden. Daarom is het belangrijk dat je argumenten kunt aandragen voor het grondmotief dat jij hebt geformuleerd.
Een leidmotief, ten slotte, is een steeds terugkerend element. Dat kan een kleur, een bepaalde zin of zinsdeel, een voorwerp, een symbool of handeling zijn. Een leidmotief kan een eigenschap van een bepaald personage benadrukken, maar ook verwijzen naar het grondmotief.
Zie ook: Joke van Balen e.a., Basisboek literatuur. Groningen: Uitgeverij kleine Uil, 2009, p. 113-114.