Vallen is als vliegen
Lezen voor de lijst
Een schrijfster maakt een crisis door: haar relatie hapert, ze schrijft niet meer. De plotselinge dood van een oudere halfzus zet haar tot nadenken. In brokken en stukken reconstrueert zij hoe zij in een ingewikkeld gezin opgroeit en vanaf een zekere leeftijd ’s nachts bezocht wordt door ‘de Minotaurus’, haar vader. Overdag is deze man een eerbare, strenge en ontwikkelde heer, ’s nachts vergrijpt hij zich aan zijn dochters. Door herinneringen te delen met twee zussen probeert de ik-figuur het beeld van de Minotaurus te vernietigen. Slachtoffer wil zij niet zijn; haar jeugdherinneringen hebben ook positieve kanten.
Leen het e-book en luisterboek in de online Bibliotheek-app
Lees alvast een paar bladzijden
Dyslectisch? Lees dit boek bij Passend Lezen als gesproken boek.
Meer informatie over Passend Lezen.
Leesaanwijzingen
Het verhaal van Vallen is als vliegen wordt in grote lijnen chronologisch verteld, maar de tijdlijn komt verbrokkeld over. Sommige passages zijn helder en direct, van andere gaat de betekenis schuil achter beelden. De schrijfster probeert enerzijds de oorsprong bloot te leggen van de incestueuze verhoudingen in het gezin waarin ze opgroeit. Anderzijds is er aandacht voor de gevolgen die de ontucht van de vader hebben gehad. Het misbruik benoemt de ik-figuur nauwelijks concreet; de woorden ‘incest’ of ‘misbruik’ vallen nergens. Zij maakt vooral gebruik van eigen, uitgebreide
beelden. In de laatste hoofdstukken zoekt de schrijfster samen met haar nog levende zussen een uitweg uit het labyrint van hun traumatische jeugdervaringen.
Al met al is het boek geen wraakzuchtige afrekening met een vader die zijn handen niet thuis kon houden. Het is een literaire poging van een schrijfster om in geheel eigen bewoordingen te vertellen over een stuk van haar jeugd waar altijd over gezwegen is. Daarbij neemt zij afstand van de slachtofferrol door niet alleen de gruwelen maar ook de grootse momenten te verbeelden.
‘Vallen is als vliegen blies mij finaal omver,’ schrijft een volwassen recensent, die toch heel wat gewend is. De thematiek is heftig, de manier waarop Uphoff ermee omgaat maakt enorme indruk. Je moet als lezer dus wel weten waar je aan begint; als je niet veel hebt met bijzondere familiegeschiedenissen, of als je sensatie zoekt en ‘waargebeurd’ het belangrijkst vindt – de roman is sterk verankerd in de werkelijkheid! – kon je weleens verkeerd uitkomen met dit boek.
De vele verwijzingen naar de wereldliteratuur en de beeldende kunst maken het lezen misschien soms lastig. Maar ook zonder ze allemaal thuis te kunnen brengen, kan de lezer het verhaal goed volgen en op waarde schatten.
Om over na te denken
Waarom zou schrijven een goede manier kunnen zijn om moeilijke periodes in je leven door te komen?
Hoe belangrijk is het voor jou om te achterhalen wat de oorzaak is van negatieve kanten van iemand in je omgeving?
Is een verhaal dat vrij precies de werkelijkheid weergeeft, nog wel een roman?
Hoe kunnen slachtoffers van incest zich ook ‘niet-slachtoffer’ voelen?
Prijzen
- Bekroond met de Charlotte Köhlerprijs 2020.
- Bekroond met de Tzumprijs (voor de mooiste zin uit 2019).
- Genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs 2020.
- Genomineerd voor de Boekhandelsprijs 2020.
- Genomineerd voor de BookSpot Literatuurprijs Fictie 2019.
- ‘De beste Nederlandstalige roman van 2019’ volgens NRC Handelsblad en Humo.
Boekpromotie?
Tip van de schrijfster
Wat anderen van dit boek vonden
“Vallen is als vliegen is geen makkelijk boek. Het taalgebruik is beeldend en daardoor wat lastig om te volgen en in het begin heb je niet goed door waar het boek over of heen gaat. Als je dat op een gegeven door krijgt, is dat een reden om het boek 'ongemakkelijk' te noemen. Uiteindelijk vind ik dit zo'n knappe prestatie: het is Uphoff gelukt mooi te schrijven over een verschrikkelijk onderwerp en om boven het persoonlijke uit te stijgen. Juist door haar horrorachtige manier van vertellen kun je je in de verteller inleven en iets begrijpen van de verschillende kanten van seksueel misbruik, de tweeslachtigheid die ermee gepaard gaat.”
Jiska op scholieren.com.
‘Wat een roman. Helemaal stil van. Mythologie, literatuur, poëzie, de gijzeling die gezin heet. Diepe diepe diepe buiging.’
Ellen Deckwitz op Facebook.
“Uphoff vertelt het verhaal niet rechttoe rechtaan, maar strooit haar informatie in brokken door het boek op een sarcastische toon die innerlijke woede verraadt. (…) De leuke dingen die binnen het gezin plaatsvonden, komen te staan naast de duistere kanten. (…) De fijne herinneringen worden daardoor voor altijd besmeurd. Misschien is dat wel het heftigste wat je je realiseert bij lezing: dat er geen onbevangen jeugdherinneringen meer over zijn. Dat je de rest van je leven die last van een kapotgemaakte jeugd meetorst. Tegelijkertijd weigert de hoofdpersoon een slachtoffer te zijn.”
Coen Peppelenbos op tzum.info.
Uittreksel
Log in met je bibliotheekpas en bekijk het uittreksel op Uittrekselbank.
In de bibliotheek hoef je niet in te loggen.
Recensies
Log in met je bibliotheekpas en bekijk de recensies op Literom.
In de bibliotheek hoef je niet in te loggen.
Op deze site vind je informatie over de auteur: Manon Uphoff
Na dit boek verder op Lezen voor de lijst:
-
Oek de Jong
-
Anna Blaman
-
Connie Palmen
-
Jan Wolkers