De opgang
Lezen voor de lijst
Als schrijver Stefan Hertmans in 1979 een huis in de Gentse wijk Patershol betrekt, weet hij nog niet dat het huis ooit bewoond werd door een Vlaamse SS’er. Pas nadat hij twintig jaar later het huis heeft verkocht, komt hij er bij toeval achter en gaat hij onderzoek doen naar deze vorige bewoner. Wie was deze Willem Verhulst en hoe konden zijn vredelievende vrouw Mientje en hun kinderen samen met hem onder één dak leven?
Hertmans wil graag vat krijgen op Willem Verhulst en zijn familie. Daarvoor duikt hij de archieven in, spreekt nabestaanden, leest brieven en gaat in zijn herinnering alle kamers langs van het huis waar hij zelf jaren heeft gewoond. Stukje bij beetje ontrafelt zich niet alleen een politiek drama, maar ook een huwelijksdrama.
Leen het e-book en luisterboek in de online Bibliotheek-app
Lees alvast een paar bladzijden
Dyslectisch? Lees dit boek bij Passend Lezen als gesproken boek.
Meer informatie over Passend Lezen.
Leesaanwijzingen
De bijzondere opbouw van het boek wekt de nieuwsgierigheid. Wat ben je aan het lezen: geschiedenis of verbeelding? De N3-lezer heeft misschien moeite de verschillende verhaallijnen uit elkaar te houden, maar deze constructie zorgt ook voor een aangename afwisseling van de spannende oorlogsgeschiedenis van het gezin Verhulst en de mysterieuze gang van Hertmans en de notaris door alle kamers van dit historische pand. De N4-lezer zal genieten van deze originele opbouw, die uitnodigt tot nader onderzoek naar de effecten ervan. Doordat Hertmans via allerlei feitelijke documenten het verleden van Verhulst induikt, kom je erachter dat het hier weliswaar een excentrieke, maar toch ook gewone man betreft, die inconsequente en ingewikkelde keuzes maakt in zijn leven. Als lezer ga je vanzelf over eventuele vooroordelen nadenken, omdat je wordt meegenomen in de worsteling die Hertmans zelf ervaart tijdens zijn onderzoek. Tegelijkertijd komt door de verbeelding de geschiedenis tot leven: Verhulst en zijn vrouw worden opgevoerd als sprekende en denkende personages. Voor lezers van de hoogste niveaus is er ook een raadselachtige, diepere laag in het boek te vinden, zoals de diverse verwijzingen naar Dantes La divina comedia. Wie van taal houdt, zal versteld staan van alle taalregisters die Hertmans gebruikt: Vlaams, dialect, Duits, maar ook afwisselend ‘officiële’ taal en een wat huiselijker variant.
Om over na te denken
Wie bepaalt wat ‘goed’ en ‘fout’ was in de Tweede Wereldoorlog?
Hoe kun je met elkaar in één huis leven als je twee tegenovergestelde ideologieën aanhangt?
Welke gevolgen heeft een oorlogsverleden voor nabestaanden?
In hoeverre bestaat er een ‘objectieve geschiedenis’?
In hoeverre kan fictie ook waarheid bevatten?
Prijzen
- Genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs 2021 (longlist)
- Genomineerd voor de Storytel Awards: Beste luisterboek België
De schrijver vertelt
Wat anderen van dit boek vonden
‘De opgang is een prachtig boek over goed en kwaad in tijden van oorlog en bezetting, zonder dat het al te nadrukkelijk een oordeel velt over de bevlogen opportunisten in ons Vlaamse buurland. Zeker zo veel gaat het over de schone schijn die veel collaborateurs ook na de oorlog nog weten hoog te houden, over het al dan niet oprechte geloof in hun zaak, en over de soms onbegrijpelijke blindheid waarmee ze blijven terugkijken op hun glorietijd in dienst van de bezetter.’
Reinjan Mulder, op: tzum.info
‘Opnieuw maakt hij de lezer deelgenoot van hoe zijn onderzoek vordert op zijn eigen manier. Hertmans kon beroep doen op de dagboeken van Mientje als bron, die hij kreeg van de twee dochters uit het gezin en daarnaast op het rechtbankdossier van Willem Verhulst. De acties van Willem Verhulst kostten vele levens. Hertmans gebruikt opnieuw een ‘klein verhaal’ om de grote geschiedenis mee te duiden en verdere evoluties aan te tonen. Er zijn een aantal tegenstrijdigheden in het boek gekropen, ook wat de auteur zelf betreft trouwens, en hij spaart zichzelf niet. Zoals met zijn vorige boeken vangt hij ontzettend goed de aandacht van de lezer, en vult hij de feiten in tot een compleet verhaal. Een prachtig verhaal dat weer veel lezers zal beroeren.’
Nathalie Brouwers, op: deleesclubvanalles.nl
‘Onderhuids proef je meer tegenstrijdigheden, bijvoorbeeld in het mistige verhaal van een vrouw die Maria zou hebben gezien versus het voorbeeldige protestantisme van Mientje. Het maakt van De opgang een roman vol opposities. Duidelijke standpunten verkondigt Hertmans niet, hij is geen moraalridder, eerder een bevlogen en verbaasde historieschrijver met een gouden pennetje. Dat maakt De opgang een literair avontuur.’
Rob Schouten, op: trouw.nl
Uittreksel
Log in met je bibliotheekpas en bekijk het uittreksel op Uittrekselbank.
In de bibliotheek hoef je niet in te loggen.
Recensies
Log in met je bibliotheekpas en bekijk de recensies op Literom.
In de bibliotheek hoef je niet in te loggen.
Over de auteur
Stefan Hertmans (1951) publiceert sinds 1981 verhalen, romans, essays en dichtbundels. Zijn werk leverde diverse prijzen en nominaties op. De veel bekroonde roman Oorlog en terpentijn en ook De bekeerlinge zijn eveneens op deze site te vinden bij niveau 5. Samen met deze twee wordt De opgang wel als een drieluik beschouwd, door de combinatie van verbeelding en historische gebeurtenissen.
Voor zijn gehele oeuvre ontving Hertmans in 2019 de Constantijn Huygensprijs.
Op deze site vind je informatie over de auteur: Stefan Hertmans
Na dit boek verder op Lezen voor de lijst
-
Harry Mulisch
-
Harry Mulisch
-
Harry Mulisch
-
Jan Wolkers
-
Anjet Daanje
-
Jeroen Olyslaegers