Voor deze opdracht gaan jullie de tekst 'De heilige Idil en haar nar' van Willem Frederik Hermans presenteren aan jullie klasgenoten door voetnoten en een toelichting bij de tekst te schrijven.

Neem de volgende stappen:

Vraag 1

Lees allebei de literaire theorie.


Vraag 2

Vraag bij onderstaande onderdelen hulp aan je docent als je ergens onzeker over bent.


Vraag 3

Lees 'De heilige Idil en haar nar' en markeer samen in een kopie:
      a. De titel van het stuk.
      b. Alle boektitels die genoemd worden.
      c. Alle woorden die jullie niet begrijpen.
      d. Alle begrippen waarvan jullie niet weten waarnaar ze verwijzen.
      e. Alle namen van personen en zaken die jullie niet kennen.


Vraag 4

Maak vervolgens allebei een deel van de voetnoten bij de tekst. Nummer in een nieuwe kopie van de tekst met pen de onderdelen die jullie in de eerste kopie hebben gemarkeerd en maak een document aan waarin jullie de voetnoten als volgt behandelen:
      a. Gebruik internet of een encyclopedie of andere naslagwerken om alles op te zoeken en vermeld bij elke noot je bron.
      b. Bij de titel: leg in een voetnoot kort uit wat Idil was.
      c. Zoek bij de boektitels de schrijver (die staat in de meeste gevallen in de tekst), en plaats en jaar van uitgave. Zet in de voetnoot: schrijver, titel (cursief), plaats, jaar.
      d. Zoek de woorden die jullie niet kennen op in een woordenboek. Zet in de voetnoot kort wat het woord betekent.
      e. Zoek de begrippen en namen die jullie niet kennen op op internet of in een naslagwerk. Leg in de voetnoot in één of twee regels uit om wie of wat het gaat.


Vraag 5

Lees de bronnen: de beschrijvingen van Hermans en Mandarijnen op zwavelzuur, de brieven en het stuk uit Nederlandse literatuur, een geschiedenis.


Vraag 6

Schrijf samen de toelichting bij de tekst in ongeveer 4 A4'tjes (afbeeldingen niet meegerekend) en neem daarbij allebei twee bronnen voor je rekening (de brieven vormen één bron). Let er wel op dat jullie tekst uiteindelijk één geheel wordt. De toelichting moet als volgt zijn opgebouwd:
      a. De tekst begint met een paragraaf waarin staat wat voor schrijver Willem Frederik Hermans was. Vergeet niet te vermelden wanneer Hermans leefde.
      b. In de tweede paragraaf staat wat voor boek Mandarijnen op zwavelzuur was. Vergeet niet te vermelden wanneer Mandarijnen op zwavelzuur verscheen.
      c. Vervolgens volgt een paragraaf over de verhouding die Hermans in de jaren vijftig met de rooms-katholieken had, aan de hand van Nederlandse literatuur, een geschiedenis.
      d. In de laatste paragraaf wordt de polemiek in Podium beschreven. Vat eerst kort samen wat voor bezwaren Hermans tegen Idil heeft in 'De heilige Idil en haar nar'. Leg daarna met behulp van de brieven en de theorie uit hoeveel stukken er in deze polemiek zijn geschreven, door wie en in welke volgorde. Leg tenslotte uit waarom Hermans en Borgers met de polemiek wilden stoppen. Jullie mogen uit de brieven citeren.

Vraag 7

Maak tenslotte een klein boekje van jullie project met:
      a. Een titelpagina met: de schrijver, de naam van de tekst en daaronder 'Inleiding en voetnoten door:' met jullie namen, plaats en datum erachter.
      b. De tekst van Hermans waarin de nummers van de voetnoten staan.
      c. De voetnoten.
      d. De toelichting.
Uiteraard mogen jullie plaatjes toevoegen zoals foto's of afbeeldingen van fragmenten uit de brieven.  

(Literaire)theorie

1. Deze opdracht vormt een kleine inleiding op wat editiewetenschap is. Heel kort samengevat bestaat dit vakgebied eruit wetenschappelijk verantwoorde tekstedities te maken. Daarbij worden ten eerste alle versies die er van een bepaalde tekst bestaan, vergeleken om te kijken welke veranderingen de schrijver erin heeft gemaakt of welke veranderingen er per ongeluk in zijn geslopen door bijvoorbeeld zetfouten. Op grond van die vergelijkingen wordt een tekst samengesteld die de ideale tekst volgens de schrijver zou moeten benaderen: bijvoorbeeld met de veranderingen die hij heeft aangebracht, maar zonder de zetfouten.
   In deze opdracht besteden we alleen aandacht aan een ander deel van de editiewetenschap: de commentaar en de voetnoten. In een wetenschappelijke editie wordt doorgaans uitleg gegeven bij namen of zaken waarvan er grote kans is dat de lezer ze niet (meer) begrijpt. Ook worden titels die in een tekst voorkomen, in een voetnoot volledig beschreven. Op deze manier zijn oude teksten makkelijker te begrijpen.
   Tenslotte bestaan er veel verschillende soorten edities: edities voor wetenschappers, maar ook edities voor scholieren. Het is in deze opdracht de bedoeling dat jullie de voetnoten en de inleiding schrijven op een manier die jullie zelf aanspreekt, ze zijn namelijk bedoeld voor jullie klasgenoten.
   
2. Begin jaren vijftig werkte Hermans mee aan het literaire tijdschrift Podium, waar Gerrit Borgers een van de redacteurs was. Een paar maanden voor de publicatie in Podium van 'De heilige Idil en haar nar' had Hermans een snerende opmerking over Idil en de rooms-katholieke kerk gemaakt in een recensie in hetzelfde tijdschrift. Op deze opmerking geeft Gerard Verbiest een reactie in de brief aan Podium die in Hermans' stuk valt te lezen. 'De heilige Idil en haar nar' is een reactie op deze brief.
   Na de publicatie van 'De heilige Idil en haar nar' schreef Gerard Verbiest weer een reactie waarin hij Idil verdedigde. Zoals uit de bron met de brieven blijkt, hadden Hermans en Borgers er toen genoeg van en dus plaatsten ze dit laatste stuk van Verbiest niet meer in Podium. Verbiest heeft het toen zelf gepubliceerd in het tijdschrift van Idil.
   

A

Voorbeeldvraag

Voorbeeldantwoord met de juiste regelafstand (gebruikt shift + enter).

Voorbeeldvraag 2

Voorbeeldantwoord 2