School-idyllen: Opdracht

Opdracht niveau 3 | Motieven en motto

Titel School-idyllen
Niveau boek niveau 2
Opdracht niveau 3 | Motieven en motto
Studielast 2 uur
Werkvorm individueel
Focus motieven en motto
Je leert speuren naar en nadenken over de betekenis van het boek
Gemaakt door Judith de Lang

A


Vraag 1


Houd je van muziek? Zo ja, welke muziek heeft je voorkeur? Neem de tekst van een lievelingsnummer over en vertel kort waarom dit lied je zo aanspreekt. Daarbij mag je natuurlijk ook ingaan op de muzikale kant. Als je niet van muziek houdt, zoek dan een gedicht dat je aanspreekt en neem de tekst over. Het mag ook een kinderversje zijn van vroeger. Net als bij het lied geef je aan waarom je dit stukje tekst zo mooi vindt.


B


School-idyllen is een boek dat vooral om zijn grappige, geestige beschrijvingen van de vijf meisjes bekend staat. Maar daarnaast is het ook een droevig boek. Het overlijden van Jet, bijvoorbeeld, is iets wat veel lezers in tranen heeft gebracht. We gaan de relatie tussen de vrolijkheid en droefheid in deze opdracht onderzoeken.


Vraag 1


Wist je vooraf dat Jet zou overlijden? Zo ja, hoe wist je dat (denk hier aan het voorwoord, informatie van vriendinnen, een recensie op internet)?


Vraag 2


Waar was je in het boek toen je het idee kreeg dat het inderdaad slecht zou aflopen met Jet? Geef hier een paginanummer en een citaat.


Vraag 3


Top Naeff vertelt al vroeg in het boek over de relatie tussen Jets gedrag en de situatie bij haar oom en tante. Lees opnieuw p. 26-30 door en vertel in eigen woorden hoe Jets gedrag, vooral op school, zich verhoudt tot die thuissituatie.


Vraag 4


Jet laat weinig zien van haar werkelijke gevoelens aan haar vriendinnen. Naeff vertelt ons er wel het een en ander over, maar Jet probeert zoveel mogelijk de situatie weg te lachen. Waarom zou ze dit doen, denk je? Werkt deze methode voor haar? Hoe zou je haar gevoelens over haar thuissituatie kunnen omschrijven? Gebruik hiervoor ongeveer 50 woorden.


Vraag 5


Jet houdt veel van zingen, dat blijkt al meteen in het begin, wanneer ze op p. 16 'Home sweet home' zingt, geschreven door Bishop en op muziek gezet door Payne. Zoek een filmpje op Youtube waar dit lied wordt gezongen, bijvoorbeeld de uitvoering van Norma Procter, een Britse klassiek geschoolde zangeres. Zoek de tekst van dit nummer op en neem deze over. Op pagina 144 zingt Jet 'La Serenata' van de Italiaanse componist Gaetano Braga. Zoek ook hiervan een uitvoering op en probeer een (Engelse) vertaling te vinden, bijvoorbeeld op recmusic.org. Het laatste lied dat we onderzoeken is 'Driven from home' van de Amerikaanse dichter en tekstschrijver William Shakespeare Hays op pagina 208. Je beluistert een uitvoering, zoekt de tekst en eventueel een vertaling.


Vraag 6


Wat zijn de overeenkomsten tussen deze drie liedteksten? Probeer dit in maximaal drie zinnen te verwoorden. Wat is het verband met het leven van Jet?


Vraag 7


Wanneer je de liedteksten bekijkt, zou je deze als een soort hint of abstract motief kunnen zien. Wat een abstract motief is, kun je vinden onder Literaire theorie. Kun je een of twee zaken (abstracte motieven) noemen in het leven van Jet waarop deze teksten van toepassing zijn? Welke gevoelens van Jet zouden bij deze liederen en bij deze situaties passen?


Vraag 8


Nu je Jet en haar gevoelens nader hebt bekeken, zou je een passend motto kunnen zoeken voor het boek. Ook wat een motto is, kun je vinden onder Literaire theorie. Om een motto te kiezen en doorgronden, moet je hebben nagedacht over de mogelijke betekenis van het boek. Dat heb je hierboven gedaan. Kies uit de volgende motto's en beargumenteer je keuze:


Motto 1


Liefde en het besef
van liefde daartussen bouwen
mensen een warmende woonplaats (…)


Ellen Warmond


Motto 2


Je kent mij jaren en je kent mij niet,
al naar je mij vandaag of morgen ziet,
ben ik de ledepop, die je ontbiedt,
de schaduw in je spoor, je satelliet;
tot slot: alleen een naam, die je ontschiet,
dan, in jouw taal, word ik 'dat stuk verdriet'.


Cita Golterman-van Dijk


Motto 3


Liefdesgedicht

Jij hebt de dingen niet nodig
om te kunnen zien

De dingen hebben jou nodig
om gezien te kunnen worden.


K. Schippers


Motto 4


Ik mis je, ik mis je
Ik grijp je, ik gris je
Ik wil je, bespeel je
Ik roer en beveel je
Om bij me te blijven
In donkere nachten
Om niet meer te smachten
Naar jou
Laat me los


Maaike Ouboter


Motto 5


De tijd dat we met bomen spraken
in het gras lagen
en voelden hoe de aarde draait.
De geur van rozen
water op het zand
en natte meisjesharen.
We fantaseerden over later
en konden nog niet weten
dat bomen,

later,

niet meer praten.

Lidy Peters


Motto 6


of een zelfgekozen motto, in de vorm van een fragment uit een gedicht of een stukje tekst.

Vermeld de auteur erbij.


Vraag 9


Je hebt de liederen nader bekeken en een eigen motto bij het boek gekozen. Vind je dat je hiermee iets hebt toegevoegd aan de betekenis van het boek voor jou? Of vind je het juist jammer, dat je een raadsel minder in het boek kunt vinden? Leg je antwoord uit.


Vraag 10


Zou je jouw favoriete liedtekst uit vraag A kunnen koppelen aan een bepaald abstract motief dat belangrijk is in jouw eigen leven?

(Literaire) theorie


1. Abstracte motieven' in: Joke van Balen e.a., Basisboek literatuur, Groningen, Uitgeverij kleine Uil, 2009, p. 113


2. 'Motto', in: Joke van Balen e.a., Basisboek literatuur, Groningen, Uitgeverij kleine Uil, 2009, p. 100