De hemel van Heivisj: Opdracht

Opdracht niveau 4 | Genre en lezersverwachtingen

Benny Lindelauf vertelde in een interview dat hij, toen hij een vervolg op Negen Open Armen zou gaan schrijven, besefte 'dat ik dan in de oorlog terecht zou komen. En daar was ik eerst helemaal niet blij mee.'
U had weerzin om te schrijven over de oorlog?
'Op mijn veertiende hoorde ik bij maatschappijleer voor het eerst over de jodenvervolging en ik ben sindsdien, zoals iedereen, volgestampt met boeken en verhalen over de Tweede Wereldoorlog. Ik dacht: wat kan ik daar nou nog over vertellen?'

Titel De hemel van Heivisj
Niveau boek niveau 3
Opdracht niveau 4 | Genre en lezersverwachtingen
Studielast 2 uur
Werkvorm individueel
Focus genre en lezersverwachtingen
Je leert reflecteren op de kenmerken van oorlogsromans.
Gemaakt door Pieter Waalewijn

A

Vraag 1a

Ben jij ook 'volgestampt met boeken en verhalen over de Tweede Wereldoorlog'? Ben jij een liefhebber van oorlogsboeken en kun je er, bij wijze van spreken, geen genoeg van krijgen? Wat spreekt je er zo in aan? Welk boek is je favoriete oorlogsroman, en waarom?

of

Vraag 1b

Ben jij wel een beetje verzadigd geraakt door al die verhalen en zijn ze je misschien zelfs gaan tegenstaan? Wat stoort je dan eigenlijk? Welke oorlogsroman is het duidelijkste voorbeeld van hoe het volgens jou niet moet, en waarom?


Vraag 2

Over welke aspecten van de Tweede Wereldoorlog heb je al eens wat gelezen (of gezien in oorlogsfilms, musicals enz.)? Maak een keus uit onderstaande lijst. Als je nog elementen mist, vul die dan zelf aan.
De meidagen van 1940 (begin van de oorlog in Nederland)
Onderduiken
Het wegbrengen van mensen naar hun onderduikadres
Het verbergen van onderduikers
Acties van het verzet: overvallen, aanslagen, afrekeningen
Het kamp (Vught, Amersfoort, Westerbork)
De concentratiekampen
De treinreis naar het kamp
De selectie  voor het afvoeren naar een concentratiekamp
De goede Duitse soldaat/officierJe eigen leven redden ten koste van een anderHonger en gebrek
De hongerwinter
Jeugdstorm
NSB'ers
Verzet
Verraad door een buurman, bekende, familielid
Gevangenschap
Wreedheid
Gewond raken
Dood
Jodenvervolging
Joden verbergen, joden verraden
Werken voor de Duitsers
Februaristaking
Kristallnacht
Goed of fout in de oorlog
Meelopers
De avondklok / spertijdVerduistering van ramen
Bevrijding
Represaillemaatregelen
Bombardement op Rotterdam
Getto's
Propaganda
Radio Oranje, verzetskranten
Regering vlucht naar Engeland
Koningshuis ontvlucht Nederland
Engelandvaarders
D-Day, Normandië
Dolle Dinsdag
Het bombarderen van Duitse steden
Neerhalen van vliegtuigen
Verbergen van neergeschoten piloten, parachutisten enz
.Bevrijders (geallieerden)
De bevrijders uit Rusland
Bevrijding van Zuid-Nederland
Operatie Market Garden (Arnhem)
Stadskinderen naar het platteland
Hongerwinter
Geloofsvertrouwen / het geloof verliezen
Oorlog in Nederlands-Indië
Moed / lafheidOpkomen voor / wegkijken
Oppakken van jongens en mannen
Oorlogsgeweld
Jodenster
Vervalsen persoonsbewijzen enz.
Valse identiteit (o.a. haren verven)
...
...
...


Vraag 3

Zijn de aspecten die je bij vraag 2 hebt uitgekozen, in die boeken (films enz.) nooit / soms / meestal / altijd op dezelfde manier behandeld? Kies één aspect uit om te demonstreren hoe dat dan in die romans (films enz.) is gedaan.


Vraag 4

'Op een dag zagen we hoe een vliegtuig werd neergehaald door het afweergeschut. Het was ten westen van de stad en het vliegtuig was te ver om te kunnen herkennen, maar er werd gezegd dat het een Piper Cub was, een Engels verkenningsvliegtuig. Daarna werd er druk gefluisterd over waar de piloot gebleven was. De gecensureerde kranten zeiden dat hij was opgepakt, maar dat geloofden er maar weinig.' (De hemel van Heivisj, p. 271)

In negen van de tien oorlogsboeken weet je wat er dan gaat komen: de hoofdpersoon komt verderop in het verhaal in contact met die - meestal gewonde - piloot, gaat voor hem zorgen, raakt vaak zelfs bevriend met hem. Zo niet in De hemel van Heivisj: deze piloot komt helemaal niet meer terug in het verhaal! Kun jij nog drie voorbeelden - kijk naar je lijst bij vraag 2 - noemen waarbij het in De hemel van Heivisj ànders gaat dan je in een oorlogsroman verwacht? Geef steeds duidelijk aan wat de afwijking inhoudt.


Vraag 5

Als jij De hemel van Heivisj als oorlogsroman moet plaatsen op een schaal van 1 (traditioneel/stereotiep/clichématig) tot 10 (origineel/ongewoon/vernieuwend), waar zet je dit boek dan, en waarom? 


Vraag 6

Lindelauf vroeg zich van tevoren af: de oorlog, wat kan ik daar nou nog over vertellen? Vind jij nu dat hij zich daarover ten onrechte zorgen heeft gemaakt, of voegt dit boek als oorlogsroman inderdaad niet veel toe? Geef je mening in maximaal 150 woorden.