Het journaal van Bontekoe: Opdracht

Opdracht niveau 5 | Literariteit

Bontekoe was geen schrijver. Het verslag van zijn reis was niet in eerste instantie bestemd voor een breed lezerspubliek, maar voor de Heren Zeventien, het hoogste orgaan van de Verenigde Oostindische Compagnie. Het  Journaal van Bontekoe is dus niet met de intentie geschreven literair te zijn. Toch gebruikt Bontekoe niet overal consequent hetzelfde, zakelijke stijlregister. In verschillende passages, de passages die de gemiddelde lezer als spannend ervaart, weidt hij beduidend meer uit, zijn zijn beschrijvingen aanzienlijk gedetailleerder en besteedt hij aanmerkelijk meer aandacht aan zijn eigen ervaringen dan elders.

In deze opdracht ga je aan de hand van de gehanteerde stijlregisters in op de vraag in hoeverre Het journaal van Bontekoe als literatuur beschouwd kan worden.

Titel Bontekoe, W.Y., Het journaal van Bontekoe
Niveau boek niveau 3
Opdracht niveau 5
Studielast 3 à 4 slu
Werkvorm individueel
Focus literariteit
Je leert reflecteren op de vraag in hoeverre een tekst literair is.
Gemaakt door Marlies Schouwstra
Bron 1 Het journaal van Bontekoe, op: dbnl.org
Bron 2 'Het zeegat uit', op: literatuurgeschiedenis.nl

Vraag 1

Bestudeer de Literaire theorie. Begrijp je wat het begrip 'literariteit' inhoudt? Zo niet, vraag dan je docent om nadere uitleg.


Vraag 2

Citeer een fragment uit Het journaal waarin Bontekoe gebruik maakt van een zakelijk stijlregister. Om niet het hele fragment over te hoeven typen, kun je knippen en plakken uit bron 1.


Vraag 3

Citeer een fragment uit Het journaal waarin Bontekoe gebruik maakt van een meer literair register.


Vraag 4

Maak nu een overzicht van de kenmerken van beide registers. Noteer je bevindingen in de tabel. Zorg dat je tenminste vijf verschillen tussen het zakelijke en literaire register benoemt.


Vraag 5

Welk register overheerst volgens jou in het Journaal als geheel?


Vraag 6

Schrijf een beschouwing over de vraag in hoeverre Het journaal van Bontekoe literair is. Gebruik in je beschouwing je antwoorden op vraag 1 tot en met 5. Ter inspiratie kun je ook bron 2 lezen. 

Zakelijk register Literair register

(Literaire) theorie

Literariteit
 - Literariteit zegt iets over de mate waarin een tekst literair is, dat wil zeggen:  de mate waarin de auteur gebruik maakt van literaire procedés (kunstgrepen). Voorbeelden van literaire kunstgrepen zijn verstoringen van de chronologie (zoals het gebruik van bijvoorbeeld flashbakcs en vooruitwijzingen), het gebruik van beeldspraak en symbolen, specifiek gebruik van perspectief en het verwijzen naar andere teksten (intertekstualiteit). Heel eenvoudig gezegd zijn teksten waarin meer gebruik gemaakt wordt van literaire procedés 'literairder' dan teksten waarin daar weinig gebruik van wordt gemaakt.