Een eventuele opdracht titel

De rest van de eventuele inleiding.

Als je iets moeilijks gaat doen, een belangrijke wedstrijd spelen, een leuke klasgenoot meevragen naar een feest, een lastige toets maken, heb je misschien ook manieren om je daarbij te helpen. Een gelukspoppetje, een lievelingsnummer op je iPod, een knipoog van je beste vriendin, of een zak chips naast je op je bureau - allemaal manieren om je erdoor te slepen. Vroeger was dat niet anders. Wat wel verschilde was de manier waarop men zich gesteund voelde. Zo was de middeleeuwse man of vrouw heel erg gelovig - er was zelfs geen leven voorstelbaar zonder de bijbelen het geloof. Daarbij nam Maria een speciale plek in. Maria stond namelijk voor de gewone mens van vlees en bloed en tegelijk had zij ietsgoddelijks over zich, omdat ze de moeder van Jezus was. Daarmee was ze erg geschikt om te dienen als een soort bemiddelaar tussen de wereld, de gewone mensen enerzijds en de hemel waar zich God en Jezus bevonden anderzijds. Maria was het ideale gelukspoppetje voor de middeleeuwse mens die hulp nodig had. Als je haar trouw bleef, dan was er een mogelijkheid dat zij een goed woordje voor je deed in de hemel, ondanks je zonden.
In deze opdracht ga je de rol die Maria speelt in twee Middelnederlandse verhalen met elkaar vergelijken.

Vraag aan je docent of je het verhaal van Mariken van Nieumeghen op je lijst mag zetten. Dit is een Middelnederlands toneelstuk. Er zijn veel overeenkomsten tussen Beatrijs en Mariken te ontdekken. Zo is Mariken net als Beatrijs een vrouw die zich ertoe laat verleiden haar leven als eerzame vrouw op te geven en een aantal jaar in zonde te leven, voordat ze berouw krijgt en terugkeert. Beiden leggen de biecht af en beide vrouwen wordt hun zondige leven vergeven. In deze opdracht ga je de rollen die Maria in beide verhalen speelt vergelijken. Wat zijn de overeenkomsten en verschillen?

Zorg dat je het verhaal van Mariken te pakken krijgt. Het verhaal is ook online beschikbaar in het Middelnederlands, voorzien van uitgebreide annotatie (bron 1). Denk eraan dat op deze site ook een uitgebreide samenvatting staat die je per ongeluk zou kunnen aanzien voor het toneelstuk zelf.

1. Lees Mariken van Nieumeghen  waarbij je in het bijzonder let op de rol die Maria speelt. Tip: de naam van Mariken is een verkleinwoord van Maria (kleine Maria). Emmeken betekent 'kleine letter M'.
2. Schrijf een verhandeling van minimaal 800 woorden waarin je de rol van Maria vergelijkt. Ga als volgt te werk:
   a. In welk verhaal speelt Maria een actieve rol, in welk een passieve? Toon de actieve rol aan aan de hand van voorbeelden en doe ditzelfde voor de passieve rol.
   b. Welke consequenties hebben deze rollen voor het verhaal?
   c. In het verhaal met de actieve rol is Maria fysiek aanwezig. Waaromis dit nodig voor de loop van het verhaal? Waarom is het voor het andere verhaal niet nodig dat Maria fysiek aanwezig is? Maakt die fysieke of niet fysieke aanwezigheid uit voor de steun die beide vrouwen ontvangen van Maria? Leg dit uit en geef een voorbeeld uit beide verhalen.
   d. Maria staat symbool voor hulp van bovenaf. Maar er zijn ook weer andere symbolen die verwijzen naar (de aanwezigheid van) Maria. Lees de Literaire theorie. Zoek op internet op welke symbolen gekoppeld worden aan Maria en leg uit waarom dit gebeurt (geef bijvoorbeeld aan dat Maria gezien wordt als zuiver en dat het symbool X staat voor zuiverheid). Maak een uitgebreide lijst. Ga na of deze symbolen een rol spelen in de twee verhalen. Geef de versregels aan waar deze symbolen aan de orde zijn en waarom de schrijver deze symbolen (die iedere middeleeuwer ogenblikkelijk herkende!) hier in het verhaal gebruikt, volgens jou.
   e. Bedenk tot slot een passende titel voor je verhandeling.

Literaire theorie

'Motieven en symbolen', in: Joke van Balen e.a., Basisboek literatuur. Groningen: Uitgeverij klein Uil, 2009, p. 113-118.