Warenar: Opdracht

Opdracht niveau 4 | Verteltechniek

Als je deze opdracht als tweetal uitvoert, gaat het vooral om het samen overleggen. De uitwerking van de opdracht gebeurt individueel.

Een toneelstuk 'vertelt zichzelf'. Dat gebeurt doordat de verschillende toneelpersonages van alles zeggen en doen, net alsof jij erbij bent in hun leven. Het lijkt veel op film. Een toneelschrijver beïnvloedt de lezer/toeschouwer door allerlei keuzes: wat laat hij zien/zeggen en wat niet? Wie laat hij aan het woord? Hoe reageert deze persoon op gebeurtenissen, welke emoties worden getoond?

Titel Warenar
Niveau boek 4
Opdracht niveau 4 | Verteltechniek
Studielast 2 à 3 uur
Werkvorm individueel of als tweetal
Focus verteltechniek
Je leert reflecteren op de manier waarop een toneelstuk kan worden 'verteld'.
Gemaakt door Gosse Koolstra

A De indeling

We gaan bekijken waarover het gaat in de verschillende delen en in hoeveel regels Hooft dat vertelt.

  1. Noteer het aantal regels dat ieder van de delen heeft. (Proloog – eerste bedrijf – tweede bedrijf – derde bedrijf – vierde bedrijf – vijfde bedrijf). Wat valt je op?
  2. Wat wordt er verteld in de Proloog? Door wie? Geef dit weer in maximaal 25 woorden.
  3. Wat wordt er verteld in bedrijf 1, bedrijf 2, bedrijf 3 en bedrijf 4? Door wie? Ook dit geef je weer in maximaal 25 woorden per deel.
  4. Wat wordt er in bedrijf 5 getoond? Welke personages zijn hier niet bij? Waarom niet?


B De analyse

  1. Welk grote verschil is er in de manier van vertellen / tonen tussen de Proloog en de andere delen?
  2. Waarom zouden Plautus en Hooft hiervoor gekozen hebben?
  3. Welk verschil in stijl zie je?
  4. Wat de bedrijven 1 – 5 betreft: waar vertraagt Hooft in vertellen, waar versnelt hij? Welk effect heeft dat? (Zie onder Literaire theorie.)
  5. Welke personages zijn het meest aan het woord, welke het minst? Maak een rangorde van veel naar weinig.


C Je oordeel

  1. Welk(e) personage(s) vind je sympathiek? Welk(e) onsympathiek?
  2. Waarom? Heb je een idee hoe Hooft jou heeft beïnvloed om dit te vinden?
  3. Kijk in het vijfde bedrijf nauwkeurig naar de rol van Reim, Ritsert en Warenar. Voorzie elk van deze rollen van een oordelend etiket: sterk, zwak, sympathiek, onsympathiek, vreemd, herkenbaar, gewoon, apart, enz. Zet er direct achter: 'want ...'
  4. Je kunt twijfelen aan de geloofwaardigheid van deze rollen. Wat is jouw oordeel over de ontwikkeling van die rollen in dit bedrijf?
  5. Ben jij anders gaan denken over een personage? Zo ja, hoe en waardoor?

Literaire theorie
Tijdversnelling en tijdvertraging zijn technieken waarmee een verteller spanning kan oproepen of de aandacht van de lezer / toeschouwer kan manipuleren. Bij versnelling is de verteltijd korter dan de vertelde tijd. Bij toneel vindt dit meestal plaats door een sprong in de tijd tussen twee scènes. Tijdvertraging is het tegenovergestelde, al zal bij toneel de verteltijd nooit langzamer kunnen gaan dan het gespeeld kan worden. Hier zal vertraging vorm moeten krijgen door detaillering. Een goed voorbeeld in Warenar is de lofzang van Reim op Klaartje.