Dyslectisch?  Lees dit boek bij Passend Lezen als gesproken boek. 
Meer informatie over Passend Lezen.

Leesaanwijzingen

Het zal er nogal van afhangen welke versie je leest: de originele uitgave in achttiende-eeuws Nederlands, met alle 175 brieven, óf de Bulkboek-editie, 'afgestoft' en ingekort tot een kleine honderd brieven, óf de uitgave in de reeks Tekst in Context, waarin je met behulp van dertig hertaalde brieven wordt ingewijd in verschillende aspecten van het leven en de literatuur in de achttiende eeuw.De complete versie, die ook in moderne spelling en met een inleiding en aantekeningen verkrijgbaar is kost uiteraard de meeste inspanning. Maar dan héb je ook wat! Het boek is goed en geestig geschreven, in ongeveer net zo veel stijlen als er brievenschrijvers zijn (24!). Het kost soms moeite om de verschillende figuren uit elkaar te houden, ook al doordat er verschillende namen voor dezelfde persoon (bijvoorbeeld Brunier, Jacob, Coo, Coos, Cootje) gebruikt worden. Het verhaal is aan de ene kant vlot verteld en afwisselend, maar voor moderne lezers zal het soms ook te traag, te uitvoerig en langdradig zijn. Je zult regelmatig onbekende woorden en Franse uitdrukkingen tegenkomen; met de aantekeningen erbij kom je er wel uit, en het is voor een goed begrip ook niet nodig om elk detail te doorgronden.
De Bulkboek-uitgave (Literaire Klassieken nr. 9) is een stuk korter; ook in de overgebleven brieven zelf is nog geknipt, zodat je de grote lijn goed kunt volgen. De taal is nauwelijks aangepast; 'gij' is 'u' geworden en aan het begin van het boek is het lastigste oude Nederlands weggewerkt, maar dat is het dan wel. Bij elke brief worden moeilijke woorden verklaard. Handig is de lijst van personages voorin het Bulkboek.
Als je docent het goed vindt, kun je ook de uitgave Sara B., een rebelse vrouw uit de Verlichting lezen (Tekst in context nr. 10, Amsterdam University Press, 2012). In de oorspronkelijke tekst is flink gesnoeid, en de tekst die is overgebleven, is hertaald in modern Nederlands. Je zult het hele boekje moeten doornemen: zowel de tekst van de brieven met de bijbehorende terzijdes als de context-hoofdstukken. Je gebruikt het boek van Wolff en Deken dan primair als een middel om een beeld te krijgen van de achttiende eeuw. Overleg vooraf met je docent of je opdrachten uit dat boekje moet uitvoeren of opdrachten van deze site, of misschien een combinatie.
In 2021 is nog een nieuwe editie verschenen: een hertaling door Tonnus Oosterhoff.

NB: Doordat er dus verschillende edities zijn, is een eenduidige paginaverwijzing onmogelijk. We zullen daarom steeds verwijzen met de nummers van de brieven. Het kan gebeuren dat een hierna genoemde brief of passage in de editie die jij hebt gebruikt, ontbreekt; in dat geval kun je de bedoelde tekst terugvinden op dbnl.org.

Om over na te denken

Wat zouden volgens jou voor een meisje van bijna twintig de grootste verschillen zijn tussen het leven in de achttiende eeuw en dat in de eenentwintigste?
Hoe belangrijk is opvoeding? Zal iemand die niet wordt opgevoed maar alles uit zichzelf moet halen per definitie ontsporen? Wat is opvoeding dan eigenlijk?
Is het een gemis dat er in onze tijd (bijna) geen brieven meer worden geschreven?

Wat anderen van dit boek vonden

'Ik vond dit boek uiteindelijk, over het hele boek gezien, wel een goed boek. Dat komt omdat ik de boodschap van het verhaal wel erg goed vind. Het boek geeft veel opvoedkundige adviezen mee, en in de brieven aan Sara wordt ze ook gewaarschuwd dat ze moet oppassen voor te veel vermaak.'
Rebecca, 5 vwo, op: scholieren.com

'Ik vond het een interessant, ontroerend en origineel boek. Ik vond het boek interessant, omdat ik nog nooit een boek uit die tijd had gelezen en omdat ik het best leuk vind om te ontdekken hoe de mensen in die tijd dachten. Verder vond ik het ontroerend, omdat Abraham Blankaart ervoor wilde zorgen dat iedereen het goed had en dat aan het einde ook bijna iedereen gelukkig was. Ook vond ik het origineel, omdat ik nog nooit een briefroman heb gelezen. Door het boek ben ik wel een beetje na gaan denken hoe het was om in de achttiende eeuw te leven. Voor een vrouw lijkt het mij heel erg moeilijk om in die tijd te leven, omdat mannen toch nog altijd belangrijker waren. In het boek wordt een duidelijke visie op het onderwerp gegeven. Ik verwachtte dat het taalgebruik in het boek heel moeilijk zou zijn, omdat het niet was hertaald, maar dat viel best mee.'
Loes, 5 vwo, op: scholieren.com

'Door het ouderwetse taalgebruik vond ik het een vrij lastig boek om te lezen. Ik vond het verhaal wel geloofwaardig, het had echt gebeurd kunnen zijn denk ik, maar ik ben door dit boek niet echt aan het denken gezet, hooguit over het feit dat ik vind dat in het boek min of meer wordt gesuggereerd dat liefde maakbaar is, en dat lijkt me sterk. Het onderwerp van het verhaal is volgens mij de keuze om je te binden of niet, Sara moet steeds weer afwegen of het de juiste tijd is om te trouwen. Het onderwerp spreekt me niet zo aan. Dit zou ook aan het tijdsverschil kunnen liggen, vroeger werden huwelijken veel meer gesloten vanuit het verstand, nu meer vanuit het gevoel: bij huwelijken van toen was liefde vaker een extra, nu een voorwaarde. Het onderwerp ligt niet in mijn belevingswereld, ik denk nooit na over trouwen, en ik zie eigenlijk ook niet in waarom ik dat zou moeten doen.'
Bente, 5 vwo, op: scholieren.com