Sprakeloos: Opdracht

Opdracht niveau 6 | Taalbeschouwing

Deze roman gaat niet alleen over het omgaan met een aftakelende moeder. Hij gaat ook in op het schrijverschap en de betekenis van taal.

Titel Sprakeloos
Niveau boek niveau 5
Opdracht niveau 6 | Taalbeschouwing
Studielast 3 à 4 uur
Werkvorm individueel
Focus taalbeschouwing
Je leert reflecteren op het gebruik van de taal door deze schrijver.
Gemaakt door Pieter Waalewijn
Bron 1 tzum.info | Tzumprijs 2010 voor Sprakeloos
Bron 2 lanoye.be | recensies van Sprakeloos (zie p. 4-5, 6-7, 9-11, 15-17)
Bron 3 jancampertstichting.nl | juryrapport Constantijn Huygensprijs 2013 op p. 49-50, gevolgd door Lanoyes dankwoord

A

Lanoye heeft veel aandacht voor de afasie, waaraan zijn moeder lijdt na haar hersenbloedingen. 'Uitgerekend zij, van haar spraak beroofd?'


Vraag 1

Beschrijf met behulp van p. 157-162, 257-258, 309-310 en 339-340 hoe het taalverlies zich bij de moeder voltrekt. Illustreer dat met de woorden en beelden die Lanoye daarvoor gevonden heeft.


Vraag 2

De therapeut van de moeder laat een ander geluid horen: 'Ook zonder taal kan het leven de moeite waard zijn.' (p. 237). Is Lanoye het hiermee eens? En hoe zou zijn moeder hierover denken? 


B

Wat moet een schrijver zonder taal beginnen? Lanoye maakt her en der duidelijk dat hij alleen maar uitbundig, breedvoerig en barok kan schrijven.


Vraag 1

Beschrijf met behulp van p. 63-64 en vooral p. 274-279 hoe deze schrijver met de taal wil omgaan.


Vraag 2

Ga in op de vraag of dit taal-rijke boek het best mogelijke antwoord (de ultieme wraakneming?) is van een schrijvende zoon op het taalverlies van zijn moeder. Maak bij de beantwoording in elk geval gebruik van het slot van het boek: p. 357-360.


C

Lanoyes uitbundige (of: oeverloze) manier van schrijven roept allerlei reacties op.


Vraag 1

In 2010 wint Lanoye de Tzumprijs voor de mooiste zin van het jaar. Lees bron 1. Wat vind jij van deze keus?


Vraag 2

Op de website van Lanoye staan een paar recensies van Sprakeloos die op zijn taal en stijl ingaan (bron 2). Lees de recensies getiteld MoederdierDivo zonder rem en Tegen een lijk is geen taal gewassen, en de titelloze recensie van Dries Muus (in Vrij Nederland). Geef beknopt weer hoe deze vier recensenten oordelen over Lanoyes manier van schrijven.  


Vraag 3

In 2013 heeft Lanoye de Constantijn Huygens-prijs gekregen voor zijn hele oeuvre. Lees het juryrapport (bron 3) en let daarbij vooral op de passage over zijn manier van schrijven. Wat is het oordeel van de jury op dit punt?


Vraag 4

Wat is jouw eigen eindoordeel over Lanoyes manier van schrijven?