Sprakeloos
Lezen voor de lijst
'En dit is het relaas van een beroerte, vernietigend als een inwendige blikseminslag, en van de tergende aftakeling die zich daarna twee jaar lang voltrok aan een vijfvoudig moederdier en amateuractrice eersteklas.' Met deze zin begint Sprakeloos, waarin Tom Lanoye een portret schetst van zijn moeder Josée Verbeke, die na een rijk en bewogen leven in en boven de slagerij in Sint-Niklaas (Oost-Vlaanderen), getroffen wordt door een herseninfarct en uiteindelijk in een verpleeghuis in Beveren belandt.
De schrijver is er getuige van hoe zij haar spraakvermogen verliest en langzaam en onherroepelijk aftakelt, steeds minder in staat te communiceren met wie haar lief is. Daarover schrijvend maakt hij een meervoudige balans op. Van zijn kleurrijke jeugd in een volkswijk, van zijn worsteling met de liefde, van zijn rol als schrijver, van zijn conflicten met de kleine moederdiva, en ten slotte: van de strijd die zij, bron van leven en moedertaal, manmoedig voert, en waarin ze reddeloos en redeloos ten onder gaat - en de blijvende woede en pijn die dat oplevert.
[gedeeltelijk ontleend aan de flaptekst]
Dyslectisch? Lees dit boek bij Passend Lezen als gesproken boek of karaokeboek.
Meer informatie over Passend Lezen.
Lees alvast een paar bladzijden
Leesaanwijzingen
Aan de ene kant is dit boek heel goed leesbaar. Lanoye kan heel vlot vertellen, met humor en met pakkende beelden. Daarbij is het onderwerp niet ingewikkeld en heel menselijk, en de persoonlijke betrokkenheid van de schrijver bij zijn onderwerp maakt het ook voor de lezer emotioneel en allemaal goed voorstelbaar. Als jij je in zijn verhaal laat meenemen, wordt het lezen van dit boek een bijzondere belevenis.
Aan de andere kant: Lanoye vertelt zijn verhaal allesbehalve rechtlijnig. Hij zit vol invallen en associeert erop los. Dat doet hij wel met veel vaart, maar tegelijkertijd kun je er het gevoel door krijgen dat het in het verhaal niet opschiet. Als je te traag leest, raak je eruit en loop je mogelijk vast. Kortom: doorlezen, en de vaart erin houden!
Om over na te denken
Ken jij mensen die een hersenbloeding hebben gehad en weet jij hoe dat hun leven heeft veranderd?
Als je een geliefde ziet lijden (bijv. aan depressies, dementie of een dodelijke ziekte), hoe ver kun je dan gaan in het bieden van zorg of hulp?
Moet een schrijver die (bijv.) over zijn ouders schrijft, 100% eerlijk zijn? Of moet hij minder fraaie zaken verdoezelen?
Moet een autobiografische roman waarheidsgetrouw zijn?
Kan een autobiografische roman waarheidsgetrouw zijn?
Prijzen
- Bekroond met de Henriëtte Roland Holst-prijs 2011 meer informatie
- Bekroond met de Tzumprijs (voor de mooiste zin) 2010 meer informatie
- Genomineerd voor drie grote literaire prijzen in 2010.
Boekpromotie
Boekbespreking
Wat anderen van dit boek vonden
'Tom Lanoye is een rasverteller. Met het boek over de aftakeling van zijn moeder schrijft hij een prachtige roman over een moeder-zoonverhouding, al schrijft hij vooral in het eerste deel dat hij niet weet of hij een roman aan het schrijven is. De roman wordt boven het niveau van de vertelling uitgetild, omdat Lanoye ook een soort poëtica over zijn opvatting van literatuur beschrijft. (…) Voor Nederlandse scholieren is het boek misschien niet altijd even gemakkelijk te lezen. Bovendien moet een flinke hoeveelheid gegevens worden doorgewerkt, maar het lezen is alleszins de moeite waard. (…) Ik durf het boek te waarderen met 4 punten op onze scholierenlijst en dat is maar weinig schrijvers beschoren. De amusementswaarde voor iemand met veel leeservaring is ongetwijfeld een 8 of hoger.'
Kees van der Pol, op: scholieren.com
'Boeken over aftakeling en dood zijn meestal tranerig of op zoek naar zingeving. Niets van dat in Sprakeloos, het moederboek van Tom Lanoye. Het zindert van liefde en bewondering, maar lilt ook als rauw vlees. Lanoye lapt hier vierkant regel nummer één bij het autobiografisch schrijven aan zijn laars: verwerk voor je vertelt. Niks heeft hij verteerd, deze taalorgie kolkt van woede, onmacht, pijn. Zo naakt stond Tom Lanoye nog nooit voor zijn lezer. Bij een mindere schrijver zou dat gênant worden, bij Lanoye levert het een indringend en onvergetelijk boek op.'
Eva Berghmans, in: De Standaard
'Nee, zeker niet 'mijn' boek. Die onophoudelijke stortvloed van woorden dendert maar door. Ik mis de rust. Soms ronduit irritant bij eindeloze ego-overpeinzingen. Ben maar bladzijden gaan overslaan want rond graag een boek af ... beetje dwangmatige gewoonte ...;).'
Jolinde, op: goodreads.com
Uittreksel
Log in met je bibliotheekpas en bekijk het uittreksel op Uittrekselbank.
In de bibliotheek hoef je niet in te loggen.
Meer Lezen voor de lijst over: Humor
-
P.C. Hooft
-
Hildebrand
-
Multatuli
-
Gerard Reve
