Ken jij het televisieprogramma Utopia? Dat is een reality-programma, dat van 6 januari 2014 tot 1 juni 2018 elke werkdag op SBS6 wordt getoond. Bedenker van het concept is John de Mol, die eerder wereldwijd succes boekte met de programma's Big Brother en De Gouden Kooi.

A

Vraag 1

      a. Als je nog nooit iets van dit televisieprogramma gezien hebt, moet je eerst maar eens in wat oude afleveringen duiken. Op internet (o.a. bron 1) en via de social media kun je alles terugzien.
      b. Wat is de achterliggende gedachte van dit programma? Kun je uit wat je gezien hebt, opmaken welk doel er in Utopia wordt nagestreefd? Leg uit.
      c. Kun je het motto waarmee elke aflevering begint ('Utopia - ultiem geluk of complete chaos') verklaren? Leg in je antwoord een verband met 1b.


Vraag 2

      a. Lees bron 2: 'Utopia, van satire (filosofie) tot sociaal experiment (televisieprogramma)'. Vat in een paar zinnen de hoofdlijn van dit artikel samen.
      b. Vul je antwoord bij 2a aan met informatie van bron 3: 'Utopia, het boek van Thomas More'.


B

Het idee achter Utopia blijkt dus terug te gaan op Utopia van Thomas More. More was sinds 1499 en tot het eind van zijn leven een goede vriend van Erasmus. Toen Erasmus in 1509 bij More in Engeland logeerde, werd de Rotterdammer ziek. Om zijn zinnen te verzetten begon Erasmus een los ideetje, gebaseerd op de woordspeling More - Moria (= Zotheid), uit te werken. Binnen een week had hij het af: Morias enkomion, oftewel Lof der Zotheid. In juni 1510 stuurde hij het complete boek in manuscript naar More, met een brief waarin hij het boek aan hem opdroeg; dat is dus de brief die aan Lof der Zotheid voorafgaat.
In 1516 schreef More zijn Utopia, een satire in het Latijn - net als Lof der Zotheid.

De rest van deze opdracht (punt 1-6) moet uitmonden in een beschouwing waarin je More en Erasmus naast elkaar plaatst. Schrijf een samenhangende tekst (ca. 750 woorden) op basis van de informatie die je gevonden hebt, en laat daarin duidelijk uitkomen wat de betekenis van deze twee reuzen uit de Europese cultuurgeschiedenis is geweest, en welke overeenkomsten jij hebt ontdekt tussen Utopia en Lof der Zotheid.
Het is aan te raden aantekeningen te maken bij het bestuderen van onderstaande bronnen. 


Punt 1

Lees de pagina's over Thomas More en Utopia op Wikipedia. (Een mooie kennismaking met More zou zijn: de film A man for all seasons uit 1966, die zes Oscars heeft gewonnen. Maar ja, dat kost je weer een paar uur extra.)


Punt 2

Herlees Erasmus' brief aan More die aan Lof der Zotheid voorafgaat.


Punt 3

Vorm je een beeld van leven en werk van Erasmus; bron 4 - het venster over Erasmus in de Canon van Nederland - biedt je allerhande teksten, filmpjes (Klokhuis!) en platen die je in kort bestek op de hoogte brengen.


Punt 4

Welke parallellen tussen Erasmus en More heb je ontdekt?


Punt 5

Welke parallellen tussen Lof der Zotheid en Utopia heb je ontdekt? Kun je nu al concluderen dat Erasmus en More geestverwanten waren? (Eigenlijk kun je deze vragen pas echt goed beantwoorden als je ook Utopia zelf gelezen hebt. Een idee? Misschien mag je het bij Engels lezen voor de lijst.)


Punt 6

Zoek zelf informatie over de plaats die beide mannen innamen binnen het humanisme in Europa.