Fabriekskinderen

Ga direct naar de inhoud, het zoekveld of het hoofdmenu.

Online Bibliotheek

Het verhaal begint 's ochtends vroeg, rond zes uur, aan het eind van een koude winternacht. Drie kinderen lopen door de stille straten van een achterbuurt in Leiden. Het zijn de oudste drie kinderen van Gerrit Zwarte, een werkloze timmermansknecht die aan de drank is. Zij zijn op weg naar een Leidse stoomwolspinnerij, waar zij de kost moeten verdienen. Saartje van elf heeft koorts, maar ziek thuis blijven kan niet.

De jongste, de tienjarige Sander, is nog zo moe van het werk van de vorige dag, dat hij onderweg op de stoep gaat liggen om verder te slapen. We volgen de oudste twee kinderen tot in de fabriek; Sander wordt door een rechtenstudent opgeraapt en meegenomen naar zijn kamers.
De verteller laat ons goed zien en voelen hoe het de verschillende personages vergaat, en knoopt er een duidelijke boodschap aan vast.

Auteur: Jacob Jan Cremer
Aantal pagina's: 39

Boek E-book Luisterboek (digitaal)

Leen het e-book en luisterboek in de online Bibliotheek-app

Leesaanwijzingen

Als je nog nooit een boek uit de negentiende eeuw gelezen hebt - maar voor alles is een eerste keer! - zul je behoorlijk moeten wennen aan de manier van schrijven. Het verhaal begint nogal hoogdravend, maar dat is ook een truc: de verteller fluit zichzelf al snel terug, omdat hij beseft dat hij met luchtfietserij niets bereikt. Hij wil dat de boodschap overkomt, en belooft daarom zijn verhaal 'ontzettend eenvoudig' te vertellen. Toch blijft het wel een tekst van anderhalve eeuw terug, in bewoordingen en beelden uit die tijd. Een mooie oplossing biedt dan de uitgave Kinderarbeid. J.J. Cremer en de Leidse fabriekskinderen (2008). Daar wordt de oorspronkelijke tekst aangeboden samen met een hertaling: de spelling is gemoderniseerd, ouderwetse woorden zijn vervangen, de woordvolgorde is hier en daar aangepast en de moeilijkheden worden in de tekst en een enkele voetnoot verklaard. Bovendien bevat dit boekje veel achtergrondinformatie over kinderarbeid in de negentiende eeuw, en de betekenis van Cremers boekje in dit verband. Het is handig als je over die informatie kunt beschikken, want de wereld die Cremer beschrijft staat - gelukkig! - mijlenver van je af

Om over na te denken

Wat is eigenlijk het verschil tussen bijvoorbeeld werken als vakkenvuller of een avondje oppassen bij kennissen, en kinderarbeid?
Komt kinderarbeid nu nog in Nederland voor, of alleen in de Derde Wereld?
Hebben kinderarbeid en het recht van kinderen op onderwijs iets met elkaar te maken?
Als je iets koopt wat ergens in de Derde Wereld met behulp van kinderarbeid is gemaakt, ben je dan eigenlijk schuldig of medeplichtig? Of vind je het onzin om over zoiets na te denken?

Wat anderen van dit boek vonden

'Door het hele verhaal te lezen snapte ik de hoofdlijnen. Het was een best wel zielig boek. Die kinderen hadden helemaal niks, gingen niet naar school en moesten de hele dag hard werken. Dat kunnen wij ons niet eens voorstellen. Het lijkt me heel erg als je niet eens normaal kan spelen met vrienden en nou besef je wel dat school eigenlijk niet zo erg is. Je moet juist blij zijn dat je dat moet, het is beter dan de hele dag werken. […] Het was de moeite waard om te lezen en ik zou het ook aan anderen aanraden.'
Anoniem, 4 vwo, op: scholieren.com

'The book was a very good inspiration for the regents in those days, it helped to stop the child labour in the Netherlands.'
Salomé, op: goodreads.com

'Cremer maakt gebruik van lange zinnen waarin hier en daar een enkele komma te vinden is. Dit maakt het wellicht voor sommigen wat moeilijker te lezen. Zijn liefde voor bijvoeglijke naamwoorden maakt het verhaal erg beeldend en emotioneel. Je merkt dat Fabriekskinderen geschreven is door een betrokken iemand, die zich kwaad maakt maar bovenal ook erg verdrietig is om het leed dat de kinderen wordt aangedaan. De gebeurtenissen volgen elkaar snel op, waardoor je door het boek heen vliegt.'
Suzan, op: sufamale.wordpress.com