Oorlog en terpentijn
Lezen voor de lijst
De ik-verteller Stefan Hertmans kreeg in 1981 twee cahiers waarin zijn grootvader Urbain Martien zijn levensverhaal had opgeschreven. Hij wilde er altijd al iets mee doen, maar het materiaal bleef toch zo'n dertig jaar liggen.
Het eerste deel van de roman vertelt over Urbains kinderjaren, en over de band met zijn ouders. Zijn vader Franciscus schilderde fresco's in kerken. Hij was een getalenteerd schilder, en Urbain wilde graag dezelfde kant op. Nadat zijn vader voor een opdracht maanden aan het werk was geweest in Liverpool, keerde hij doodziek terug naar zijn gezin in Vlaanderen. Na zijn overlijden hertrouwde Urbains moeder met de buurman. Urbain gaat als 13-jarige aan de slag in een ijzergieterij. Later kiest hij voor een opleiding tot beroepsmilitair. Dan breekt de Eerste Wereldoorlog uit.
In het tweede deel (1914-1918) vertelt Urbain zelf wat hij in die oorlog heeft meegemaakt. Het zijn de ervaringen van een eenvoudige jongen in een te gruwelijke werkelijkheid. Hij raakt een aantal keren gewond, wordt weer opgelapt en keert terug naar het front.
Het derde deel gaat over het leven na 'de Groote Oorlog'. Hoe moet je in vredesnaam verder met alles wat je hebt meegemaakt?
Leen het e-book en luisterboek in de online Bibliotheek-app
Lees alvast een paar bladzijden
Dyslectisch? Lees dit boek bij Passend Lezen als gesproken boek of karaokeboek.
Meer informatie over Passend Lezen.
Leesaanwijzingen
Neem de tijd en de rust om je dit verhaal te laten vertellen. Als je te gehaast leest, kan vooral het eerste deel je te breed, te traag en saai overkomen; je staat dan misschien ook niet genoeg open voor de sfeer en de stijl. Soms krijg je lange zinnen en moeilijke woorden voorgezet, soms stuit je op Franse zinnen, zonder vertaling; in principe kun je dan gewoon doorlezen. In het laatste deel brengt de schrijver alles samen; ook al is daar de vaart uit het verhaal, Hertmans neemt je wel mee naar een afronding op niveau. Verwacht in deze roman niet de spanning van een doorsnee oorlogsroman; het boek biedt de aandachtige lezer wel genoeg literaire en psychologische spanning.
Om over na te denken
Als morgen de Derde Wereldoorlog uitbreekt, staat jouw leven dan op z'n kop of ga je gewoon door (bijvoorbeeld met het maken van een opdracht bij deze roman)?
Is de Eerste Wereldoorlog voor jou net zoiets als de Tachtigjarige Oorlog of zit deze 'Groote Oorlog' wel in jouw systeem?
Zou het voor jou uitmaken als je achteraf te horen zou krijgen dat de cahiers van Hertmans' grootvader, waarop deze roman is gebaseerd, helemaal niet bestaan? Zou dat het boek waardeloos maken, of juist schitterend?
Heb jij wel eens ervaren dat kunst (beeldende kunst, literatuur of muziek) je kan troosten bij een groot verdriet?
Prijzen
- Bekroond met de AKO Literatuurprijs 2014, de Vlaamse Cultuurprijs voor de Letteren (Proza 2012-2013) en de Prijs van de lezersjury van de Gouden Boekenuil 2014.
- Genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs 2014 en de Man Booker Prize 2017.
Boekbespreking
Boekrecensie
Wat anderen van dit boek vonden
'Ik vond Oorlog en terpentijn een zeer geslaagd boek. Het leven van Urbain is zo vaag aan het begin, dat je al vanaf het begin wilt weten hoe zijn leven is verlopen. Doordat het sujet en de fabel totaal niet gelijk lopen, vindt er een grote afwisseling plaats en wordt één stukje nooit saai. Die afwisseling zorgde af en toe wel voor verwarring, aangezien het moeilijk te ontdekken was of Urbain het had over zijn jeugd, de oorlog of erna, of dat de ik-persoon zelf aan het vertellen was.'
Mariska, 6 vwo, Groene Hart Lyceum'
Wat mij verbaasde was dat Hertmans, ondanks dat hij weinig zelf kon verzinnen, toch een verhaal heeft geschreven met de nodige toevalligheden, en enigszins toch naar een ontknoping toe heeft geschreven, waarin hij telkens ook dingen terughaalt uit het voorgaande in het verhaal. Naar mijn mening zijn dat twee belangrijke dingen die deze biografie tot een goede biografie maken.'
Daan, 6 vwo, Groene Hart Lyceum'
Oorlog en terpentijn bestaat uit drie delen waarvan ik er maar een echt spannend en interessant vond. Dat is het tweede deel, waarin je door Urbain wordt meegenomen in de loopgraven. (…) De schrijver verwacht van de lezer dat deze met een goed concentratie- en leesvermogen is uitgerust. Ik vind de lange zinnen van Hertmans een beetje extreem. Soms zijn er wel meer dan tien komma's in een zin.'
Freek, 6 vwo, Groene Hart Lyceum
Op deze site vind je informatie over de auteur: Stefan Hertmans
Meer Lezen voor de lijst over: Kunst
-
J. Bernlef
-
Connie Palmen
-
Harry Mulisch
-
Connie Palmen